Những nguyên nhân khiến bạn thất bại trong việc học tiến sĩ

Xét về góc độ bằng cấp, tấm bằng tiến sỹ (Phd) là cấp độ cao nhất trên con đường học thuật. Tuy nhiên, Phd không phải là sự kết thúc mà chính là khởi đầu của nghề nghiên cứu chuyên nghiệp. Trong bài viết này chúng tôi nêu lên những nguyên nhân thất bại phổ biến trong việc học tiến sĩ, để từ đó bạn có thể rút ra bài học cho bản thân mình.

Không thực sự muốn làm nghiên cứu

Thực tế, có nhiều người lựa chọn học tiến sĩ như một phương tiện đưa họ đi xa hơn trên con đường sự nghiệp. Đây là lựa chọn hoàn toàn sai lầm, bởi trong khoảng thời gian học tiến sĩ hàng năm trời, khó tránh khỏi việc thay đổi hành trình nghiên cứu, hoặc kết quả nghiên cứu không như dự tính… Nếu không thực sự đam mê và có tố chất thích hợp với nghề nghiên cứu, bạn khó có thể vượt qua quãng thời gian này.

Những nguyên nhân khiến bạn thất bại trong việc học tiến sĩ

Kỳ vọng cao về kết quả nghiên cứu tiến sĩ

Tạo được những bước đột phá lớn từ kết quả nghiên cứu là kỳ vọng của nhiều người, nhưng phần lớn đề tài nghiên cứu tiến sĩ chỉ có thể góp một phần hạn chế, chẳng hạn như việc kiểm chứng một lý thuyết đã được chứng mình trong bối cảnh khác. Cố gắng tìm ra một phát hiện to lớn rất đáng hoan nghênh, nhưng bạn cần nhớ: học tiến sĩ cơ bản chính là một quá trình huấn luyện về nghiên cứu, là bước đầu của nghề nghiên cứu chuyên nghiệp, vì thế đừng nên đặt kỳ vọng quá cao về kết quả của công trình nghiên cứu tiến sĩ. ==>  Ngày càng có nhiều doanh nhân chọn học Mini MBA tại Việt Nam

Vấn đề với giám sát viên

Hướng dẫn thường xuyên từ giám sát viên ngay từ những bước đầu trong hành trình nghiên cứu rất quan trọng, bởi giám sát viên sẽ là người đảm bảo bạn không đi lệch hướng. Dù bản thân nghiên cứu sinh mới là người tự tìm tòi, khám phá nhưng nếu đề tài nghiên cứu thiếu sự dẫn dắt của giám sát viên có thể xảy ra nhiều vấn đề. Chẳng hạn như thay đổi hướng nghiên cứu ở giai đoạn nước rút làm nghiên cứu sinh không viết kịp luận án, hoặc luận án bị kết luận thiếu sự hướng dẫn của giám sát viên, dẫn tới việc bạn không lấy được bằng tiến sĩ. Lời khuyên: bạn nên tích cực chủ động trong việc giữ liên lạc với giám sát viên, hơn là để giám sát viên tự liên lạc với mình.

Trục trặc với luận án tiến sĩ

Không hoàn thành luận án, hoặc luận án không được duyệt là một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong việc học tiến sĩ. Rất ít người đã từng viết một đề tài nào dài như luận án tiến sĩ trước kia. Việc đút kết toàn bộ công trình nghiên cứu 3-4 năm và trình bày ý tưởng vào một tác phẩm lớn như vậy là thách thức với nhiều người. Đây thực sự là một bài kiểm tra đòi hỏi năng lực của một tiến sĩ, mà mọi nhà nghiên cứu chuyên nghiệp phải vượt qua. Những vấn đề nghiên cứu sinh hay gặp phải nhất khi viết luận án là: Mới dừng ở mức trình bày số liệu, chưa phân tích và đưa ra nhận xét. Các chương thiếu liên kết, không thuyết phục. ==>   Kinh nghiệm du học chương trình MBA tại Pháp từ du học sinh

Tìm việc mới khi đang hoàn tất luận án

Một sai lầm khác mà các nghiên cứu sinh tiến sĩ hay mắc phải chính là tìm việc mới khi bước vào giai đoạn viết luận văn. Bởi khi đã đi được gần hết quãng đường, có trong tay số liệu khảo sát, thiết kế quy trình nghiên cứu, thu thập và phân tích số liệu, thật khó để tránh không suy nghĩ rằng công việc còn lại chỉ là việc nhỏ. Tuy nhiên, như đã nói, giai đoạn viết luận là một giai đoạn đòi hỏi nhiều công sức và sự tập trung cao độ. Vì vậy, đây không phải là thời điểm thích hợp để bắt đầu tìm một công việc mới.

Chia sẻ của chị Bùi Thị Bích Liên, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại đại học Monash

Khác với học đại học, hoặc cao học, Phd được biết đến như một “hành trình cô đơn” nơi một mình bạn theo đuổi một hành trình của riêng bạn trong 3-4 năm. Nếu ở những bậc học khác, thầy cô sẽ dậy và truyền kiến thức cho bạn thì với Phd bạn cần tự vạch ra con đường mình sẽ đi, tự xây dựng kế hoạch để có thể đi hết con đường đó. Tùy thuộc ngành học và chủ đề nghiên cứu, có thể khi kết thúc hành trình bạn sẽ tới một cái đích mà người khác đã từng tới (hoặc biết đến), nhưng bạn buộc phải tới đó trên một con đường chưa ai đi. Phd đòi hỏi tư duy của bạn phải độc lập và sáng tạo tới mức cao nhất mà bạn có thể. Phd thử thách độ bền của tâm lý bạn với muôn vàn cung bậc cảm xúc trong đó không thiếu những lúc bạn cảm thấy tuyệt vọng.

Nhiều người thường giả định tiếng Anh tốt + kinh nghiệm học thạc sỹ ở một nước nói tiếng Anh, tôi sẽ không có khó khăn gì học phD. Đó là một giả định sai lầm. Phd là thử thách lớn ngay cả với người bản ngữ. Tại một hội thảo đầu tiên giành cho sinh viên Phd mà tôi tham dự, tôi được nghe các bạn đi trước kể về những kinh nghiệm “rất đáng ngại” của họ trong quá trình nghiên cứu như việc phải thay đổi giáo viên hướng dẫn và thay đổi hướng nghiên cứu giữa chừng.

Những thông tin mà tôi kể ra ở đây hoàn toàn không nhằm mục đích ngăn bạn không lựa chọn Phd. Quyết định của bạn vẫn sẽ là của bạn. Tuy nhiên, Phd cũng là “một nghề” và cái nghề đặc biệt này đòi hỏi một số tư chất nhất định. Cũng giống như việc bạn chỉ nên theo đuổi nghiệp cầm ca nếu bạn có một giọng hát tốt, bạn chỉ nên làm nhà văn nếu bạn có óc tưởng tượng, và khả năng sử dụng ngôn từ tốt để diễn tả ý nghĩ của mình.

Trước khi tìm kiếm những thông tin về học bổng và lao đầu vào “nghiên cứu” các thủ tục của nhà tài trợ, bạn hãy tự hỏi mình xem bạn có phải là người tò mò, và thích quan sát, tìm hiểu về thế giới xung quanh không? Bạn có hay tự hỏi mình những câu hỏi “như thế nào” và “tại sao” không? Nếu bạn quan tâm tới các ý tưởng thì có nghĩa là bạn có tiềm năng cho việc học Phd. Một yếu tố quan trọng khác không thể thiếu là sự quyết tâm. Chúc các bạn sáng suốt, và thành công với lựa chọn của mình.