Lựa chọn để được trả lương như thế nào là một trong những quyền lợi cơ bản nhất của người đi làm. Vậy hai loại lương Net và lương Gross khác nhau ra sao và là một ứng viên khi phỏng vấn với nhà tuyển dụng thì nên đàm phán lương nào để mang lại lợi ích cao nhất cho bản thân?
1. Sơ lược về lương Gross
Lương Gross hay còn được hiểu là lương theo tổng thu nhập. Điều này có nghĩa là tổng thu nhập của bạn bao gồm từ tiền lương cơ bản, tiền cấp dưỡng, thu nhập cho thuê, lương hưu, tiền lãi và cả cổ tức. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ làm một công việc và chỉ nhận duy nhất một mức lương hàng năm từ sếp thì tổng thu nhập hay chính lương Gross của bạn sẽ bằng đúng mức lương hàng năm ấy trước khi trừ đi các khoản thuế hoặc phúc lợi khác.
Lấy ví dụ từ Mary nhé, cô là một giáo viên và lương của cô là $40000 cho mỗi năm. Vậy thì lương của Mary chính là tổng thu nhập của cô ấy. Một ví dụ khác, bạn là một nhà thầu hoặc người làm nghề tự do thì lương Gross của bạn sẽ là mọi thứ lương bạn được trả cho công việc bạn đã hoàn thành cho khách trong 12 tháng trên. Và nếu bạn là công nhân làm việc theo giờ, tổng thu nhập hàng năm của bạn sẽ là số tiền bạn kiếm được mỗi giờ nhân với số giờ bạn làm việc hàng năm.
Khi phỏng vấn thì nên đàn phán lương Gross hay lương Net?
2. Sơ lược về lương Net
Về cơ bản, lương Net chính là tổng thu nhập của bạn trừ đi thuế và các khoản khấu trừ khác trong phiếu lương. Đó là số tiền bạn mang được về nhà vào ngày trả lương. Để tính toán nó, hãy bắt đầu với tổng thu nhập của bạn hoặc số tiền bạn kiếm được từ tất cả các khoản lương chịu thuế, tiền boa và bất kỳ thu nhập nào bạn kiếm được từ các khoản đầu tư, chẳng hạn như lãi suất và cổ tức. Sau đó, trừ các khoản thuế thu nhập, các khoản thanh toán bảo hiểm, các khoản đóng góp vào tài khoản hưu trí, các khoản thuế an sinh xã hội, cũng như bất kỳ nghĩa vụ pháp lý nào như thanh toán khoản vay, tiền cấp dưỡng nuôi con hoặc tiền lương.
Lại lấy ví dụ từ Mary nhé. Cô kiếm được $40000 mỗi năm với tư cách là một giáo viên. Sau khi cô ấy trừ các khoản thuế, các khoản thanh toán bảo hiểm, các khoản đóng góp vào tài khoản hưu trí và bất kỳ khoản khấu trừ nào khác từ lương của cô ấy, lương Net mà cô nhận được là $30000. Đây là "tiền mang về nhà" của cô ấy.
Lương Net hay chính là thu nhập ròng có thể cung cấp cho bạn một ý tưởng thực tế hơn về số tiền bạn có thể đủ khả năng chi tiêu và là một chỉ báo tốt về số tiền bạn sẽ phải trả thuế mỗi năm.
3. Sơ lược về thuế thu nhập cá nhân
Khi nộp các biểu mẫu thuế thu nhập cá nhân cho nhà nước, bạn sẽ sử dụng lương Gross làm điểm khởi đầu. Sau đó, bạn có thể trừ các khoản khấu trừ để xác định số tiền bạn sẽ nợ.
Tuy nhiên, tổng thu nhập của bạn không giống với thuế thu nhập cá nhân của bạn. Đó là bởi vì một số nguồn thu nhập không được tính là một phần trong tổng thu nhập của bạn cho các mục đích thuế. Các ví dụ phổ biến bao gồm các khoản thanh toán bảo hiểm nhân thọ, lãi suất trái phiếu và một số khoản thừa kế hoặc quà tặng.
Thay vào đó, thu nhập chịu thuế của bạn được gọi là tổng thu nhập đã điều chỉnh (AGI) của bạn. Đây là số tiền bạn kiếm được sau khi trừ các khoản khấu trừ thuế "trên mức" khỏi tổng thu nhập của bạn. Sau khi tính toán AGI của mình, bạn sẽ quyết định xem nên khấu trừ tiêu chuẩn hay tính thành các khoản chi phí được khấu trừ thuế của mình. Tùy thuộc vào tình hình tài chính của bạn, một trong hai lựa chọn sẽ làm giảm thu nhập chịu thuế của bạn nhiều hơn lựa chọn còn lại.
4. Nên đàm phán lương Gross hay lương Net?
Đối với bất kỳ một người đi làm nào thì đều bắt buộc phải nộp một khoản thuế thu nhập cá nhân cho nhà nước. Ở một số nước phát triển thì thuế thu nhập cá nhân chiếm 1/3 GDP của nước đó luôn. Do vậy, bạn không thể tránh hoàn toàn được khoản thuế trên.
Theo chính sách về lao động và tiền lương nước ta mới nhất của nước ta thì người có thu nhập từ tiền lương, tiền công chỉ phải nộp thuế khi có thu nhập trên 11 triệu đồng/tháng nếu không có người phụ thuộc. Do đó, khi lựa chọn cách trả lương cho mình giữa lương Gross và lương Net bạn nên lựa chọn hình thức trả lương Gross để được đóng các khoản phí đúng với mức lương và nhận quyền lợi tương đương, đồng thời tránh được các vấn đề nhạy cảm giữa người lao động và nhà doanh nghiệp.
> Thế nào là một mức lương khởi điểm sau tốt nghiệp phù hợp tại Việt Nam?
> Kỹ năng đàm phán lương: Những điều bạn nên học
Theo Smart Asset
