Mục tiêu mà đề án Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018 - 2025.là ít nhất 30% học sinh tốt nghiệp THCS học sơ cấp, trung cấp và 40% tốt nghiệp THPT học CĐ. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn còn nhiều điểm bất khả thi.
Xem thêm:
>>> Vì sao chỉ có 6 tác phẩm văn học bắt buộc ở cấp THPT?
>>> Chương trình giáo dục mới: Người Thầy cần sâu kiến thức
>>> 6 tác phẩm bắt buộc đưa vào Ngữ văn cấp THPT
Con số thực tế là bao nhiêu?
Chỉ thị 10 của Bộ Chính trị đã đề ra nội dung về tăng cường phân luồng học sinh (HS) sau THCS từ 7 năm trước đây. Đồng thời, đến năm 2020, mục tiêu phấn đấu phải có ít nhất 30% HS sau khi tốt nghiệp THCS đi học nghề. Học nghề bao gồm hệ thống giáo dục chuyên nghiệp (các trường trung cấp chuyên nghiệp (TCCN) thuộc Bộ GD-ĐT) và hệ thống dạy nghề (các trường CĐ, TC nghề thuộc Bộ LĐ-TB-XH).
Giai đoạn 2011 - 2017, khi quy mô TCCN có năm cao nhất lên đến 650.000 chỉ tiêu thi tuyển đầu vào THCS mỗi năm chỉ được khoảng hơn 30.000 HS. “Nếu tính trên tổng số 1,2 - 1,3 triệu HS bậc THCS hằng năm thì tỷ lệ đó chỉ khoảng 2,4%, cộng thêm với số lượng học CĐ, TC nghề nữa thì được khoảng 6 - 7%”, ông Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GD-ĐT) cho biết.
Năm 2017, TP.HCM có khoảng 70.000 HS tốt nghiệp THCS nhưng số lượng HS vào học các trường TC, CĐ cũng chỉ khoảng gần 10%. Năm 2018, thi vào lớp 10 , có khoảng 87.000 HS, tổng chỉ tiêu tại các trường THPT công lập là 65.000. Vì vậy, sẽ có 22.000 HS không trúng tuyển còn lại đang được hàng trăm trường THPT ngoài công lập chào đón và rất nhiều trung tâm GDTX cũng sẵn sàng tiếp nhận những ai rớt công lập. Nhìn lại thì còn số lượng học sinh nào cho các trường TC và CĐ có tuyển TC?
Vậy HS tốt nghiệp THPT sẽ tiếp tục học CĐ có đạt được con số 40% hay không? Năm 2017 có 860.000 HS tốt nghiệp THPT thì có khoảng hơn 200.000 thí sinh vào học CĐ, chỉ đạt hơn 20%.
Ông Đào Đức Tuấn, Giám đốc Sở GD-ĐT Bình Định, cũng thông tin, hằng năm tỉnh có khoảng 20.000 HS tốt nghiệp THCS thì có 85% HS vào lớp 10 công lập và các trung tâm GDTX. 15% còn lại, có HS vào trung cấp, có người đi làm xa,...
Chỉ mới phân cấp những vẫn chưa phân luồng
Tiến sĩ Hoàng Ngọc Vinh cho rằng ở Singapore, Bộ Nhân lực xác định luôn tỷ lệ HS đi theo các con đường giáo dục nghề nghiệp khác nhau sau 10 năm học. “Ví dụ, Viện Giáo dục kỹ thuật (ITE) hằng năm nhận khoảng 25%, ĐH 40%, và trường TC (Junior College 2 năm) là 30%. Sau khi tốt nghiệp có thể đi làm hoặc học tiếp lên ĐH. Vì thế, để đảm bảo tính đồng bộ, chúng ta rất cần quy hoạch lại cơ sở giáo dục đào tạo, đánh giá số HS tốt nghiệp THCS hoặc bỏ học ở THCS và số tốt nghiệp THPT để có giải pháp hợp lý về phương diện quản lý nhà nước kết hợp với hệ thống đánh giá năng lực HS chuẩn xác, để đưa ra các khuyến cáo”.
Bên cạnh đó, bà Phạm Quang Trang Thủy, Hiệu trưởng Trường TC Kỹ thuật - Công nghệ Hùng Vương, ý kiến rằng “Dường như chúng ta lâu nay mới chỉ phân cấp chứ chưa phân luồng. Mới chỉ đặt ra mục tiêu có bao nhiêu HS sẽ vào bậc ĐH, bao nhiêu vào bậc CĐ, bao nhiêu TC, chứ chưa thực sự tạo ra “luồng” cho người học theo”.
Thách thức với những con số
“Hiện nay, hướng nghiệp tại trường phổ thông không những không bài bản mà còn lệch lạc. Giáo viên vẫn định hướng cho HS trường CĐ, TC chỉ dành cho HS trung bình, yếu, còn HS khá giỏi thì nên vào ĐH. Như vậy là không đúng. Hướng nghiệp là phải định hướng cho các em học cái gì phù hợp với sở thích, hoàn cảnh, điều kiện sống, nhu cầu nhân lực…” - bà Trang Thủy chia sẻ.
Riêng ông Vinh cho rằng hiện nay có hơn 12.000 trường THCS và THPT, nếu mỗi trường tối thiểu 1 giáo viên, thì trong vòng 2,5 năm nữa, chúng ta phải đào tạo trên 12.000 giáo viên hướng nghiệp. Mỗi năm phải đào tạo khoảng hơn 4.000 người có đủ năng lực tư vấn hướng nghiệp là cả một thách thức cho những mục tiêu đã đề ra.
Ngoài ra, Bà Thủy nêu rõ: “Trong tờ phiếu đăng ký dự thi THPT quốc gia, chỉ có nguyện vọng học ĐH và CĐ sư phạm. Còn các nguyện vọng học CĐ, TC thì sao? Tại sao để những HS có nhu cầu học CĐ, TC thiệt thòi khi phải tìm hiểu thêm ở một kênh thông tin khác, đăng ký vào một bộ hồ sơ khác?”.
Theo Thanh Niên
Xem thêm:
>>> Môn Lịch sử trong sách giáo khoa mới có nhiều thay đổi
>>> TPHCM viết bộ sách giáo khoa riêng theo chương trình đổi mới
>>> Sáp nhập Bộ GD-ĐT và Bộ Khoa học - công nghệ: Nên hay không?
