Lạm thu bao giờ chấm dứt?

Thực tế, theo kết quả thanh tra của Sở GD-ĐT TP Hà Nội, quỹ cha mẹ học sinh của các trường chênh lệch từ 50.000 đồng/học sinh/năm đến 500.000 đồng/học sinh/năm. Quy định là vậy nhưng trên thực tế, không mấy phụ huynh có thể từ chối việc đóng tiền theo mức mà ban đại diện cha mẹ học sinh đưa ra.

Các khoản thu mang tính tự nguyên nhưng ngầm hiểu là bắt buộc với PHHS

Chị Dương Thu, có con học tại Trường mầm non T.T, quận Hoàng Mai-Hà Nội, cho biết trong buổi họp phụ huynh ngày 9-10, ban đại diện cha mẹ học sinh đã đề nghị tăng quỹ cha mẹ học sinh từ 300.000 đồng/học sinh (theo quy định của Sở GD-ĐT TP Hà Nội) lên 500.000 đồng/học sinh. Một cuộc tranh luận gay gắt đã xảy ra giữa các phụ huynh ủng hộ và không ủng hộ mức đóng mới, tuy nhiên “đa số đánh bại thiểu số” và số tiền đóng quỹ là 500.000 đồng/học sinh.

Với hàng chục khoản thu khác nhau và được chia đều theo danh sách học sinh như hiện nay, quy định mới sẽ không dễ đi vào thực tiễn. Do tâm lý là sợ con em mình bị đối xử thiên vị, thậm chí bị trù dập, rất ít phụ huynh dám từ chối các khoản đóng góp của quỹ cha mẹ học sinh. Chị Phương Lan, có con đang học tại một trường tiểu học ở quận Cầu Giấy-Hà Nội, cho biết trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, ban đại diện cha mẹ học sinh đưa ra một danh sách các khoản chi đầu năm như hoa nhựa, rèm cửa, quạt, hệ thống ampli cho giáo viên… và yêu cầu đóng quỹ 300.000 đồng/cháu. “Dù thấy nhiều khoản chi không hợp lý nhưng các phụ huynh không có ý kiến gì vì “ngại” làm ảnh hưởng đến con em mình” - chị Lan nói.

Một chuyên gia giáo dục cho rằng thay vì ra các quyết định, văn bản chung chung, Bộ GD-ĐT cần có những biện pháp mạnh tay như phát hiện lạm thu thì hiệu trưởng sẽ bị cách chức hoặc buộc thôi việc. Với quy định như vậy, tình trạng lạm thu sẽ không thể núp bóng dưới danh nghĩa nhiều loại quỹ như hiện nay.

Tại hội nghị giao ban với giám đốc sở GD-ĐT các TP như Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng ngày 14-10, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển đã yêu cầu các sở GD-ĐT phải tham mưu cho chính quyền địa phương sớm có giải pháp chấn chỉnh kịp thời tình trạng lạm thu. “Phải có biện pháp kiên quyết hơn nữa, thậm chí là kỷ luật hiệu trưởng nếu vi phạm” – ông Hiển nhấn mạnh.

Nhiều khoản không được quyên góp

Một điểm mới nữa được Bộ GD-ĐT đưa ra là danh sách các khoản không được quyên góp của người học hoặc gia đình người học. Trong đó có tiền bảo vệ cơ sở vật chất, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện giao thông của học sinh; vệ sinh trường lớp; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng các công trình của nhà trường…

Theo lý giải của lãnh đạo Bộ GD-ĐT, các khoản nói trên đều thuộc trách nhiệm của nhà trường nên yêu cầu phụ huynh đóng góp là không hợp lý. Hiệu trưởng một trường tiểu học cho rằng quy định này nhìn chung là tốt nhưng vẫn có nhiều điểm bất cập, không thực tế. Ví dụ, giáo viên thường phải photocopy bài tập, bài kiểm tra cho học sinh làm thêm, các phiếu bài tập được giao hằng ngày nên không thu tiền của phụ huynh thì các giáo viên không thể kham nổi. “Quy định “cứng” sẽ gây khó khăn cho nhà trường” - vị hiệu trưởng này nhận xét.