Đủ mọi "lạm thu" từ trường học

Trong thời gian gần đây, dư luận đang rất bức xúc vụ việc trường tiểu học Sơn Đồng "lạm thu" học phí của phụ huynh học sinh. Không chỉ vậy, hàng loạt các trường mầm non, tiểu học khác cũng có vấn đề này, vậy nguyên nhân là do đâu?

> Các vấn đề "nóng bỏng" cần Bộ Giáo dục khắc phục trong năm học mới

> Kết luận vụ việc hiệu trưởng trường mầm non bị tố sai phạm gần 20 vấn đề

Trường học phải trả hết tiền cho phụ huynh 

Vụ việc căng thẳng đến mức Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung ngay lập tức giao chủ tịch UBND huyện Hoài Đức kiểm tra thông tin báo nêu. Ông chỉ đạo Trường Tiểu học Sơn Đồng thu đúng, đủ các khoản theo quy định; nghiêm cấm việc thu ngoài quy định gây bức xúc với phụ huynh; đồng thời báo cáo Thành ủy, UBND TP Hà Nội trước ngày 10/09.

Tuy nhiên, cho đến cuối ngày 06/09, mâu thuẫn giữa phụ huynh và nhà trường về các khoản thu vẫn không giảm. Thậm chí, bức xúc còn có phần tăng lên khi ông Nguyễn Phan Minh, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Hoài Đức, cho rằng theo báo cáo của Trường Tiểu học Sơn Đồng, những khoản thu ghi trong bản chụp được chia sẻ trên mạng xã hội là không đúng.

Nhà trường có bản dự kiến thu chi để triển khai trước năm học nhưng chưa thu đồng nào của học sinh. Trong khi đó, phụ huynh lại cho hay đã đóng tiền cho thủ quỹ của trường, tuy không có biên lai thu chi nhưng có giấy ký nhận và họ đã chụp lại.

Cũng trong ngày 06/09, ông Phan Nam, Trưởng Phòng GD&ĐT TP Huế (tỉnh Thừa Thiên - Huế), cho hay đã yêu cầu Trường Tiểu học Quang Trung (phường Phú Nhuận, TP Huế) trả lại số tiền 309 triệu đồng thu sai quy định của phụ huynh có con em học trái tuyến đầu năm học 2018 - 2019. Ông Nam khẳng định trường trực tiếp thu tiền ủng hộ từ phụ huynh là trái quy định và nếu trường không trả lại khoản thu này, hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm.

Ngoài ra, Trường Mầm non Yên Sơn (TP Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình) cũng vừa phải trả khoản tiền lớn, lên đến gần 240 triệu đồng, "lạm thu" từ năm 2016 - 2018 cho ban đại diện cha mẹ học sinh của trường. Khoản này bao gồm tiền ăn 2 năm học (gần 99 triệu đồng), tiền mua đồ dùng, trang trí năm học 2017 - 2018 (16 triệu đồng), tiền tồn quỹ các khoản mua đồ dùng, đồ chơi, trang trí lớp, thuê nấu ăn, chăm sóc bán trú (74 triệu đồng)…

Liên quan đến vụ lạm thu này, nhiều phụ huynh của Trường Mầm non Yên Sơn ngay lập tức đã yêu cầu ngành chức năng TP Tam Điệp vào cuộc xác minh vụ việc. Sau khi có kết luận nêu rõ nhiều khoản thu chi sai quy định tại trường, ban giám hiệu gồm hiệu trưởng, 2 phó hiệu trưởng và thủ quỹ, kế toán đã bị kỷ luật. Trong đó, hiệu trưởng nhà trường bị cách chức, luân chuyển công tác.

Người chịu trách nhiệm đầu tiên là người đứng đầu

Liên quan đến các vụ lạm thu đầu năm học gây bức xúc dư luận, ông Trần Tú Khánh, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính - Bộ GD&ĐT, cho rằng các khoản thu thỏa thuận mang tính tự nguyện không phải là mới trong nhiều năm nay.

Theo ông Khánh, trong bối cảnh ngân sách nhà nước còn hạn chế thì việc huy động các nguồn lực xã hội một cách tự nguyện để đầu tư nâng cao điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục là chính đáng và hết sức cần thiết. Tuy nhiên, ông Khánh cho rằng các trường chưa hiểu đúng và làm đúng pháp luật về xã hội hóa trong giáo dục.

"Không hiểu đúng dẫn tới cách thức triển khai không phù hợp khi kêu gọi xã hội hóa, tài trợ với cơ sở giáo dục. Đây là lý do khiến một số nơi, một số địa phương, đặc biệt người đứng đầu các cơ sở giáo dục, đã thực hiện chưa đúng quy định, dẫn đến tình trạng lợi dụng hội phụ huynh học sinh, tình trạng áp đặt, cào bằng để thu tiền" - ông Khánh nhấn mạnh.

Nhằm hạn chế tình trạng lạm thu, ông Khánh cho biết đã yêu cầu các địa phương triển khai đồng bộ, từ kế hoạch năm học, kế hoạch kêu gọi, tài trợ, xã hội hóa đến tất cả vấn đề liên quan việc thu chi năm học để quán triệt trước và đầu năm học.

"Bộ GD&ĐT cũng đã có hướng dẫn công tác thanh tra, kiểm tra với việc triển khai các kế hoạch đào tạo trong năm, đặc biệt là thanh tra, kiểm tra việc lạm thu, giao các sở GD&ĐT phải triển khai để phát hiện kịp thời những hiện tượng lợi dụng hội cha mẹ học sinh, lợi dụng xã hội hóa hoặc lợi dụng Thông tư 29 để triển khai thu áp đặt, cào bằng, dẫn đến sự bất bình của phụ huynh học sinh và người dân cả nước" - ông Khánh lưu ý.

Ông Khánh xác nhận theo phân cấp quản lý, người đứng đầu cơ sở giáo dục địa phương, đặc biệt là Sở GD&ĐT, phải gánh một phần trách nhiệm khi để xảy ra lạm thu tiền trường.

Trong thời gian gần, TPHCM sẽ lập đoàn kiểm trà tài chính