Cách phân biệt if và whether

: Chương trình đào tạo tiếng anh dành cho người mất căn bản

Cả hai từ whether và if đều được sử dụng để giới thiệu câu hỏi “yes/no question” trong câu gián tiếp. Ví dụ:

• He asked me whether I felt well. (Anh ấy hỏi tôi rằng liệu tôi có cảm thấy khỏe không?)
• We’re not sure if they have decided. (Chúng tôi không chắc liệu họ đã quyết định chưa?) học tiếng anh

Tuy nhiên, bạn cần phân biệt cách sử dụng hai từ if và whether trong những trường hợp sau đây:
1. Sau động từ discuss thì thường người ta hay dùng whether hơn là if, Ví dụ:

• We discussed whether he should be hired. (Chúng tôi đã thảo luận xem liệu có nên thuê anh ấy hay không?)
• They discussed whether to invest in the new idea. (Họ đã thảo luận xem liệu có nên đầu tư cho ý tưởng mới hay không?)

2. Sau giới từ thì chúng ta chỉ dùng whether, Ví dụ:

• We talked about whether we should go or not. (Bố mẹ đang bàn xem chúng ta có nên chuyển đi hay không?)
• I looked into whether he should stay. (Tôi đang xem xét liệu anh ta có nên ở lại không?)

3. Với động từ nguyên thể (To Infinitive) thì chúng ta chỉ dùng whether mà không dùng if, Ví dụ:

• She can’t decide whether to buy the house or wait. (Cô ấy không thể quyết định được nên mua ngôi nhà hay tiếp tục chờ thêm nữa).
• He considered whether to give up the position or quit next year. (Anh ấy đang cân nhắc xem nên từ bỏ vị trí này hay là bỏ việc vào năm tới).

4. Sự khác nhau cuối cùng là whether được dùng mang tính nghi thức xã giao hơn, còn if được dùng với trong tình huống suồng sã, thân mật, Ví dụ:

• Let me know whether you will be able to attend the conference. (Hãy cho tôi biết nếu bạn có thể tham dự buổi hội thảo).
• The CEO will decide whether this is a risk worth taking. (Ban giám đốc đang cân nhắc xem liệu điều đó có đáng để mạo hiểm hay không?)
• He asked if she had seen that film. (Anh ấy hỏi xem liệu cô ấy đã xem bộ phim đó chưa?)
• She wondered if Tom would be there the day after. (Cô ấy đang băn khoăn liệu Tom có ở đây ngày mai không?)

10 điểm khác nhau giữa "if" và "whether"

1. Dẫn câu phụ chủ ngữ không dùng "if". Whether we go there is not decided. Việc chúng tôi có đi đến đó hay không vẫn chưa được quyết định.

2. Dẫn câu phụ bổ ngữ (biểu ngữ) không dùng "if".  Vd: The question is whether we can get there on time. Câu hỏi được đặt ra là liệu chúng tôi có đến nơi kịp giờ không.

3. Dẫn câu phụ đồng vị không dùng "if". VD: He asked me the question whether the work was worth doing. Anh ấy hỏi tôi việc đó có đáng để làm không.

4. Dẫn câu phụ tân ngữ sau giới từ không dùng "if". Vd: I'm thinking about whether we'll have a meeting. Tôi đang nghĩ đến việc chúng ta có nên gặp gỡ không.

5. Trực tiếp dùng với "or not" không dùng "if". Vd: I don't know whether or not you will go. Tôi không biết liệu cậu có đi không.

6. Câu phụ tân ngữ đặt ở đầu câu không dùng "if" . Vd: Whether you have met George before, I can't remember. Tôi không thể nhớ là cậu đã gặp George trước đây chưa nữa.

7. Sau "discuss" không dùng "if" . Vd: We're discussing whether we'll go on a picnic. Chúng tôi đang bàn coi có nên đi dã ngoại không.

8. Nếu dùng "if" dễ dẫn đến hiểu sai thành "nếu"thì không dùng "if". Vd: Please let me know whether you are busy. Vui lòng báo với tôi nếu anh bận nhé.

9. Trước động từ nguyên dạng dùng "whether"không dùng "if". Vd: He doesn't know whether to go or not. Anh ấy không biết nên đi hay không.

10. Câu phụ tân ngữ ở dạng phủ định không dùng "whether" . Vd: She asked me if Tom didn't come. Cô ấy hỏi tôi có phải là Tom đã không đến không.

Chú ý: Sau một số động từ như "wonder, not sure ...." vẫn có thể dùng " whether"dẫn ra mệnh đề phụ ở dạng phủ định. Ví dụ: I wonder if [whether] he isn't mistaken. Tôi tự hỏi không biết anh ấy có mắc lỗi không nữa.