4 phương pháp nâng cao kỹ năng nghe tiếng Anh
1. Phát âm tiếng Anh thật tốt
Nghe có vẻ buồn cười vì khi đang bàn tới học tiếng Anh phần nghe mà lại nhắc tới việc phát âm. Thế nhưng, thực tế thì việc nắm chắc và phát âm đúng trong tiếng Anh sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc nghe tốt tiếng Anh. 90% học sinh phổ thông phát âm tiếng Anh sai, và hầu hết học sinh đều dùng tiếng Anh không có trọng âm, không có vần điệu lên xuống. Điều này đồng nghĩa với việc gì?
Nắm không tốt kỹ năng phát âm tiếng Anh, nhịp điệu cần thiết trong tiếng Anh cũng giống như bạn sống ở Hà Nội mà vào Huế nghe nói chuyện vậy. Rõ ràng người Huế nói tiếng Việt, nhưng tại sao lại khó nghe đến vậy. Vì cách họ phát âm từ khác với người Hà Nội. Người Hà Nội không quen cách phát âm và nhấn nhá âm điệu kiểu Huế nên phải gồng mình lên nghe mà không hiểu. Tương tự với tiếng Anh, việc bạn cẩu thả trong phát âm có thể ngăn cản việc bạn nghe tiếng Anh tốt. Trong khuôn khổ bài này, chúng ta không tiện đề cập tới các quy tắc phát âm và phương pháp phát âm tiếng Anh. Tuy nhiên, một lời khuyên cho những bạn giờ này vẫn chưa thật chắc chắn về phát âm tiéng Anh là hãy rà soát lại toàn bộ những kiến thức này của mình và sửa ngay nếu thấy hổng.
Biết được cách phát âm chuẩn của người nước ngoài sẽ giúp bạn nghe tiếng Anh tốt lên rất nhiều.
2. Phương pháp ngược
Một phương pháp truyền thống khi luyện nghe tiếng Anh của học sinh là nghe trước, chữa sau. Nghĩa là các bạn học sinh có xu hướng bật file mp3 nghe bài trước, nghe đi nghe lại, đến khi nào không nghe được hoặc mệt quá thì mới lôi phần file đánh chữ ra so sánh đối chiều.
Thực tế cho thấy nếu bạn làm ngược lại, hiệu quả sẽ tốt hơn. Đầu tiên, hãy cầm file văn bản của bài nghe, đọc và dịch. Bạn không cần phải vội, cứ đọc từ từ, phân tích ý, dịch cẩn thận, cày bài thế nào tùy ý. Miễn là bạn phải hiểu bài thật tốt. Nếu cảm thấy cần thiết cứ lấy từ điển ra tra từ mới. Sau khi đọc xong bài, hãy dành ra vài giây hình dung lại tổng thể cả bài nói về cái gì và chuyển sang nghe. Bật đúng file bài đó lên và nghe. Tất nhiên, chả cần nghe bạn cũng thừa biết nó nói về cái gì. nhưng hãy cứ nghe một cách chăm chú. Nếu trình độ nghe của bạn đang ở tầm trung, bạn sẽ nhận thấy mình thường chỉ nghe được lõm bõm vài ba từ. Nhưng do đã đọc văn bản nên bạn nghe được nhiều từ hơn. Số từ còn lại bạn không nghe được nhưng vì đã đọc rồi. Bạn hãy cứ nghe tiếp như vậy vài lần. Sau khi đã khá ngấm, bây giờ là lúc cày bài nghe. Tốt nhất là dùng Media player để dễ dàng điều chỉnh ngắt nhịp của file khi cần. Bây giờ hãy cầm văn bản lên kết hợp với nghe. Hãy để ý những từ mình đọc trong văn bản nhưng trong file nghe lại chưa nghe tốt được, hãy bật đi bật lại những đoạn xung quanh các từ đó. Bây giờ vấn đề không phải là hiểu bài nói gì, mà bạn phải cày để tai của mình quen với tất cả các từ trong bài và phát hiện ra chúng.
Đừng sợ rằng cách làm ngược này sẽ không phát huy hiệu quả. Hãy làm thử trong một thời gian đều đặn, bạn sẽ nhận thấy hiệu quả.
3. Tập trung
Đừng để tâm hồn treo ngược cành cây khi nghe. Nghe ai nói mà không tập trung, kể cả tiếng Việt cũng đã khó chứ đừng nói là tiếng Anh. Khi đang nghe tiếng Anh, hãy chắc rằng đầu bạn đang làm việc. Khi tai nghe được gì thì đầu cũng tiếp nhận và dịch ra từng đấy. Sợ nhất trong nghe tiếng Anh là để tiếng đi qua “rửa tai” cái đầu không hoạt động,. Không tập trung, cho dù có ngồi nghe 10 tiếng một ngày cũng không nên cơm cháo gì.
4. Tâm lý thoải mái và khả năng dự đoán
Một trong những sai lầm của nhiều người luyện nghe tiếng Anh là họ quá hồi hộp. Khi giao tiếp với ai đó sử dụng tiếng Anh, biết là khả năng nghe của mình không tốt, họ cứ lo lắng và dành nhiều thời gian để sợ hơn là để tập trung nghe. Hãy cố gắng giữ bình tĩnh nếu bạn phải đối thoại với người bản ngữ cho dù trình độ nghe của bạn chưa tốt. Phải từ từ tập trung thì bạn mới có thể nghe được. Một điều nên nhớ nữa là hãy cố gắng đoán nghĩa. Đừng bao giờ cho rằng bạn phải nghe được từng câu từng chữ mới là đạt. Bạn chỉ cần nghe được những từ khóa quan trọng, cộng thêm nhịp điệu, thái độ người nói và văn cảnh là có thể nhận ra ý người người nói muốn truyền đạt. Muốn đạt đến khả năng nghe đâu thủng đấy, bạn phải tiếp tục luyện tập.
Xem thêm: Khóa học tiếng Anh cho người mất căn bản
5 bước luyện nghe tiếng Anh cực kỳ hiệu quả
Bước 1: Chọn bài nghe phù hợp với trình độ
Nếu bạn tự đánh giá khả năng nghe tiếng Anh của mình chỉ mới ở trình độ sơ cấp, bạn nên chọn những bài nghe có độ dài 1-2 phút. Khi đã quen rồi thì mới chọn những bài 3-5 phút. Và đặc biệt, bạn nên chọn những bài nghe có script hoặc phụ đề để tiện đối chiếu và học hỏi (tôi sẽ nói rõ ở phần sau).
Bước 2: Nghe lần 1 toàn bộ clip
– Trong lần nghe đầu, bạn hãy tắt phụ đề (nếu có) và đừng nhìn vào script.
– Hãy thư giãn, hít thở đều và đừng lo lắng nếu bạn không hiểu được nội dung. Tai bạn cần một thời gian để làm quen với một ngôn ngữ khác.
– Tập trung vào ngữ cảnh (context) của đoạn clip: Các nhân vật đang nói chuyện ở đâu? Về chủ đề gì? Thái độ của họ?… Bạn có thể đoán ngữ cảnh dựa trên những từ ngữ được lặp đi lặp lại trong suốt đoạn nói chuyện.
– Đừng quá bận tâm tới những từ bạn không hiểu. Tập trung vào những từ bạn có thể hiểu!
Bước 3: Nghe lại lần 2. Dừng sau mỗi 5 giây để ghi ghép
– Trong lần nghe thứ 2, mỗi 5 giây bạn dừng lại một lần, ghi chép lại những từ hoặc cụm từ mà bạn nghe được.
– Sử dụng kiến thức ngữ pháp để viết những cụm từ đó thành câu hoàn chỉnh có nghĩa.
– Sau khi nghe hết clip, bạn hãy đọc lại phần ghi chép của mình. Bạn có hiểu bao quát được nội dung cuộc nói chuyện không?
Bước 4: So sánh ghi ghép của bạn với script
– Mở script hoặc phụ đề lên và so sánh với phần ghi chép của bạn.
– Bạn nghe được trúng những từ nào?
– Bạn không nghe được, hoặc nghe sai những từ nào? Lý do nghe sai là vì bạn không biết từ đó, hay do bạn phát âm sai? Đây là phần quan trọng, giúp bạn lấp các lỗ hổng trong kiến thức Anh ngữ của mình.
– Tra từ điển những từ bạn không biết.
Bước 5: Nghe lại lần cuối toàn bộ clip
– Nghe lại clip lần cuối, vừa nghe vừa đối chiếu với script hoặc phụ đề.
– Nghe kỹ những từ mới, hoặc những từ bạn phát âm sai.
Chỉ cần 5 bước luyện nghe tiếng Anh đơn giản trên khoảng 3-4 lần/ tuần, khả năng nghe của bạn sẽ tiến bộ hơn đấy!
* Lưu ý: Khi mới luyện nghe, bạn sẽ rất dễ nản, do đó tốt nhất là chọn những bài nghe phù hợp với sở thích của mình. Và để hiệu quả hơn nữa, mỗi tuần các bạn nên chọn nghe theo 1 chủ đề nhất định (ví dụ: du lịch, trường học, thiên nhiên,…) Bằng cách đó, khi liên kết các bài nghe lại với nhau, bạn có được một cái nhìn tổng thể về chủ đề đó.
Tổng hợp
