>> Giáo dục, du học, tư vấn du học, học bổng du học
Bài viết xin đưa một số thông tin về cả các cơ hội lẫn rủi ro và giải đáp những thắc mắc thường gặp của chương trình học bổng giao lưu văn hóa để người đọc tham khảo.
Cân nhắc kỹ lưỡng
Học bổng giao lưu văn hóa (Academic Year Program – AYP) là chương trình thường niên do Chính phủ Mỹ tổ chức nhằm tạo điều kiện cho học sinh trung học ở nhiều quốc gia có cơ hội đến học tập, trải nghiệm và giao lưu văn hóa tại Mỹ.
Tham gia chương trình này, học sinh quốc tế sẽ được theo học một năm tại một trường THPT công lập của Mỹ, sống cùng với gia đình người bản xứ và tham gia các hoạt động giao lưu ở trường học và địa phương nhằm nâng cao sự hiểu biết về nền văn hóa Mỹ.
Học sinh tham gia chương trình giao lưu văn hóa (GLVH) sẽ được miễn học phí và chi phí ăn ở trong suốt thời gian một năm tham gia. Đây là cơ hội để hòa nhập và thụ hưởng nền giáo dục hiện đại nhất thế giới. Ở nhiều trường, học sinh còn có cơ hội nhận được bằng tốt nghiệp THPT của Mỹ chỉ sau một năm học tại trường.
Học sinh trung học chỉ cần có học lực khá, đạt trên 45 điểm trong kỳ thi tiếng Anh SLEP là đủ điều kiện tham gia AYP. Tuy nhiên, việc quan trọng đối với du học sinh diện này là tìm được trung tâm tư vấn du học uy tín. Hiện có nhiều tổ chức trao đổi văn hóa được Bộ Ngoại giao Mỹ ủy quyền điều phối học bổng AYP.
Học bổng GLVH là cơ hội rất tốt để học sinh nâng cao khả năng giao lưu, tiếp nhận và hiểu biết thêm các nền văn hóa cũng như kỹ năng sống, ngoại ngữ… Tuy nhiên, cũng có những trở ngại riêng mà các bậc phụ huynh cần xem xét kỹ khi cho con theo học. AYP cho phép du học sinh sau khi học xong một năm học bổng có thể tiếp tục xin học bổng để học lên Cao đẳng hoặc Đại học tại Mỹ, nhưng thực tế việc xin học bổng ngay từ bậc THPT để học lên cao không nhiều. Vì vậy, đa phần phải tự bỏ tiền túi để học Đại học tại Mỹ. Hơn nữa, học bổng GLVH chỉ kéo dài một năm, trong trường hợp không tiếp tục học lên cao, khi trở về, các bạn sẽ phải học lại lớp.
Học bổng giao lưu văn hóa hiện đang là một trong những mục tiêu vô cùng "hot" đối với các "thợ săn" học bổng.
Kỹ năng sống cùng “host”
Cũng như các hình thức du học khác, để du học giao lưu văn hóa thật sự mang lại hiệu quả, du học sinh cũng cần phải có những cách thích ứng, những “bí quyết” riêng.
Một chuyên viên của Sở Giáo dục Đào tạo TP.HCM cho biết: “Đặc trưng của du học GLVH là dành cho học sinh 15 – 18 tuổi, lứa tuổi gần trưởng thành, tâm sinh lý đang trong quá trình biến chuyển rõ rệt. Khi sống xa nhà, các em rất cần có sự giám sát của phụ huynh, sự hướng dẫn của nhà trường để không bị “tủi”, không mất phương hướng cũng như không bị “hòa tan” vào một nền văn hóa mới. Thực tế có những em sau khi du học về đã thay đổi rõ rệt, trở nên “thoáng” hơn trong cách sống”.
Về nguyên tắc, du học sinh GLVH sẽ được bố trí ở trong các gia đình người bản xứ (host family). Theo các nhà tư vấn, vai trò của các host family này cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng rất lớn đến quá trình học và tâm lý của du học sinh. Dù đã được cơ quan tổ chức kiểm tra và thẩm định kỹ, nhưng không hẳn các host family đều làm hết trách nhiệm với du học sinh.
“Phần lớn các gia đình đều rất tử tế nhưng một số du học sinh gặp tình trạng ở ghép với một số bạn ở các nước khác nên dễ xích mích trong cuộc sống do bất đồng văn hóa và tâm lý lứa tuổi. Một số gia đình vì quá bận rộn, không thể đưa đón nên các em phải tự đi lại. Những chuyện này tuy nhỏ nhặt nhưng cũng rất dễ tác động tới tâm lý các em”, một chuyên viên phân tích.
Để khắc phục tình trạng này, kỹ năng “tự thích ứng” của du học sinh là rất quan trọng, phải chủ động hòa nhập với gia đình người bản xứ, coi họ như người thân, phụ giúp nấu nướng, dọn dẹp nhà cửa, chăm sóc vườn tược… để qua đó có thể hiểu được văn hóa, phong tục tập quán, cách sống của người Mỹ như thế nào.
Tự tin và mạnh dạn yêu cầu được giúp đỡ khi không hiểu một vấn đề nào đó; không ngần ngại đặt câu hỏi; giao tiếp với người bản xứ thật nhiều, với các bạn sinh viên, thầy cô trong trường; gia nhập các câu lạc bộ hoặc các hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt cộng đồng… Trong trường hợp không thể “hòa nhập”, du học sinh nên thẳng thắn trao đổi với gia đình và đề xuất với đơn vị có trách nhiệm để có thể chuyển đến một host family khác.
Những câu hỏi thường gặp về học bổng giao lưu văn hóa
Có một thực tế rằng hiện nay một số các phụ huynh tỏ ra mất phương hướng khi con em mình trao đổi rằng con muốn đi du học giao lưu văn hóa. Nguyên nhân là họ thiếu những nguồn tin chính xác. Các phụ huynh đi hỏi ở khắp nơi, bạn bè, đồng nghiệp, trường lớp, thầy cô để hy vọng nghe ngóng điều gì đó về chương trình. Và không phải ở đâu thì thông tin đưa ra cũng có độ chuẩn xác.
Bài viết xin nêu những câu hỏi tình huống thường gặp và hướng dẫn cách giải quyết như sau:
1. Con tôi hiện nay đang học cấp 3 Việt Nam, nếu học xong 1 năm giao lưu văn hóa con tôi không xin được vào các trường ở nước ngoài thì về Việt Nam cháu có học tiếp được không?
Hiện nay, các nước có nền giáo dục tiên tiến đều chấp nhận kết quả học tập của nhau. Kết quả học tập của các bạn đi Mỹ du học giao lưu văn hóa được công nhận và chấp nhận ở Mỹ cũng như ở các nước tiên tiến khác:
- Anh
- Úc
- Canada
- New Zealand…
Nên nếu nói học xong không thể xin vào các trường ở nước ngoài là không đúng – trừ khi gia đình có nguyện vọng muốn cháu về Việt Nam học tiếp lại là một việc hoàn toàn khác.
Thực tế cho thấy là các bạn đi giao lưu văn hóa xong đều có nguyện vọng quay lại Mỹ học tập tiếp và việc chuyển giao diễn ra hết sức bình thường – thậm chí một vài học sinh giao lưu văn hóa ở Mỹ xong đi sang nước khác học tiếp cũng rất thành công.
2. Có học sinh kết thúc chương trình GLVH phải quay về Việt Nam học lại một năm (tương ứng với lớp học sinh học ở Mỹ) vì chương trình của Bộ GD-ĐT Việt Nam không liên thông với Mỹ. Có cách nào để các em được ở lại sau chương trình không?
Khi hoàn thành chương trình, các học sinh có một bước cần thực hiện, đó là bay về Việt Nam – vì visa du du học chương trình trao đổi văn hóa là visa J-1. Nếu gia đình muốn, học sinh có thể không cần bay về, ở lại Mỹ và chuyển đổi visa từ J-1 sang F-1; tuy nhiên không nên khuyến khích cách làm này do trước khi đi GLVH, học sinh đã có cam kết sẽ trở về Việt Nam khi chương trình kết thúc.
Tuy nhiên, cần phải hiểu rõ việc bay về nước không ảnh hưởng đến việc tiếp tục học tại Mỹ của học sinh. Như vừa nêu, việc quay lại Việt Nam hay sang quốc gia khác tiếp tục việc học là lựa chọn của từng gia đình. Trong trường hợp các học sinh có nguyện vọng tiếp tục học tập tại Mỹ, chuyện này hoàn toàn dễ hiểu và chu trình của nó diễn ra bình thường.
Theo thống kê các năm từ 2010 đến 2012 của ISE, tất cả các học sinh sau khi kết thúc GLVH và có tiếp tục học tại Mỹ lên cao hơn đều được cấp visa trở lại Mỹ học. Và các hồ sơ đều được tư vấn, hướng dẫn đầy đủ về quy trình, thủ tục.
3. Khi đăng kí đi GLVH, thường chúng tôi quan tâm bước tiếp theo sau chương trình này là gì? Các em sẽ có cơ hội gì tốt hơn do với các học sinh hết lớp 12 mới nộp vào Đại học, nếu các em không có bằng tốt nghiệp lại chưa chuẩn bị kịp SAT hay TOEFL?
Sau khi học sinh hoàn thành chương trình GLVH các học sinh sẽ được chuyển sang học các chương trình khác ở Hoa Kì và các nước khác.
Lợi ích khi học sinh tham gia chương trình này là:
- Học sinh đã quen với môi trường học tập tại Hoa Kỳ.
- Khả năng Anh ngữ được nâng cao đáng kể.
- Học sinh biết được nền văn hóa và kĩ năng sống của phương Tây.
- Học sinh được trang bị các kĩ năng học đường trong suốt thời gian tham gia chương trình.
- Được các chuyên viên có kinh nghiệm và chuyên môn cao tại Hoa Kỳ tư vấn chọn trường phù hợp, đúng ngành nghề và khả năng của học sinh. Tư vấn chọn trường để học sinh lấy học bổng.
Trong trường hợp học sinh không có điểm TOEFL, SAT hoc sinh có thể được chấp nhận vào học những trường Đại học 2 năm, sau đó sẽ được chuyển tiếp học 2 năm cuối của Đại học 4 năm (như thế là học sinh đã hoàn thành chương trình Đại học 4 năm). Ngoài ra, sau khi kết thúc chương trình GLVH, học sinh có thể tham gia các chương trình luyện thi TOEFL, SAT trước khi vào học Đại học.
Đọc thêm: Chiến lược cụ thể trong việc chọn trường Đại học du học Mỹ
4. Nếu học hết lớp 9 hoặc lớp 10 tham gia chương trình thì sau 1 năm con tôi sẽ tiếp tục học tiếp phổ thông trung học, vậy nếu cháu đạt điểm tốt, cháu có thể xin học bổng bậc trung học hay không, và nếu được thì giá trị học bổng là bao nhiêu?
Trong trường hợp này, học sinh có thể nộp đơn xin học bổng vào 1 số trường tại Mỹ. Giá trị học bổng được cấp sẽ dựa trên bảng điểm, bài luận t của học sinh và kết quả phỏng vấn của nhà trường với học sinh. Học bổng từ 20-100% học phí, tùy năng lực học sinh.
Kênh tuyển sinh (Theo SP)
