Các tiêu chí đặc biệt quan trọng trước khi quyết định du học Mỹ

Trong bối cảnh du học sinh tại Mỹ tiếp tục tăng thì nhu cầu chọn đúng trường ngày càng trở nên bức thiết và không chỉ là trách nhiệm của phụ huynh.

Du học sinh Việt Nam tại Mỹ tiếp tục tăng

Việt Nam hiện đang xếp thứ bảy trong số những nước có nhiều học sinh - sinh viên (HS-SV) nhất tại Mỹ, theo thống kê mới nhất của hệ thống dữ liệu về du học sinh (SEVIS) do Bộ Ngoại giao và Bộ An ninh nội địa Mỹ cùng quản lý. Báo cáo quý mới nhất của SEVIS cho thấy hiện có 25.982 HS-SV VN tại Mỹ, đưa VN vượt qua Đài Loan (23.503) và tiệm cận với Nhật Bản (26.187).

Tiến sĩ Mark Ashwill, nguyên đại diện tại VN của Viện Giáo dục quốc tế (IIE, trụ sở New York) nhận định với Thanh Niên: “Nếu xu hướng này vẫn tiếp tục, chắc chắn VN sẽ vượt qua cả Nhật Bản để trở thành nước xếp thứ sáu về số lượng du học sinh tại Mỹ. Trong giai đoạn 10.2014 - 2.2015, tổng số du học sinh VN tăng 11%, cao nhất trong tốp 10 các nước và vùng lãnh thổ”.

Các tiêu chí đặc biệt quan trọng trước khi quyết định du học Mỹ

Theo Open Doors 2014, bản báo cáo thường niên về biến động trong giáo dục quốc tế ở Mỹ do IIE công bố, chỉ riêng số lượng SV VN hiện theo học tại các cơ sở giáo dục đại học của Mỹ năm học 2013 - 2014 đã tăng 3% so với cùng kỳ năm trước, từ 16.098 lên 16.579 sinh viên. Theo báo cáo này, đây là năm thứ 13 lượng SV VN tại Mỹ liên tục tăng. Cũng theo Open Doors 2014, VN đã lọt vào top 20 trong số những nước có nhiều SV du học nhất ở Mỹ từ năm học 2006 - 2007 và top 10 từ 2010 - 2011.

Tiến sĩ Ashwill dẫn ra một số lý do chính để giải thích cho xu hướng này: khả năng tài chính ngày một dồi dào của các gia đình VN; hệ thống giáo dục Mỹ, bao gồm cấp phổ thông, ngày càng được ưa chuộng; các gia đình VN không có nhiều niềm tin với hệ thống giáo dục trong nước; tính chủ động của các trường đại học Mỹ trong việc tiếp cận thị trường và khách hàng VN.

Các tiêu chí cần quan tâm khi quyết định du học Mỹ

Trong bối cảnh hiện nay, việc chọn một trường học tại Mỹ sao cho phù hợp nhất với người học VN trở thành vấn đề quan trọng hơn bao giờ hết. Theo các chuyên gia, việc chọn đúng và trúng trường xoay quanh những tiêu chí quan trọng liên quan đến người học như: năng lực, sở nguyện, mục tiêu, khả năng tài chính… Tất cả những tiêu chí trên sẽ giúp người học và phụ huynh gút lại danh sách các trường mà mình muốn nhắm đến.

Các tiêu chí cần quan tâm khi quyết định du học Mỹ

Giáo sư Jim Cobbe, một học giả của chương trình Fulbright đã có nhiều nghiên cứu về giáo dục VN, nói với Thanh Niên: “Ngoài những tiêu chí trên, tôi còn muốn lưu ý người học VN các yếu tố sau: nơi mình sẽ theo học (thành phố lớn hay nhỏ, thời tiết như thế nào vì nhiều người VN không chịu được thời tiết lạnh ở một số bang). Thứ hai, nếu người học không có khả năng được nhận vào các trường danh tiếng (ví dụ như những trường được liệt kê trong báo cáo của US News & World), thì tốt nhất là nên theo học ở các trường công của Mỹ. Bởi lẽ, chi phí ở trường tư sẽ cao hơn nhiều và mức độ khả tín thì khó đánh giá sát sao được từ xa. Việc chọn học 2 năm đầu ở các trường cao đẳng cộng đồng sau đó chuyển tiếp lên 2 năm cuối ở đại học cũng là một yếu tố nên cân nhắc đối với những ai không dư dả tài chính”.

Các chuyên gia khuyến nghị người học VN và các phụ huynh tìm hiểu kỹ thông tin về các trường học tại Mỹ mà mình nhắm tới. Cổng thông tin hữu ích đầu tiên đương nhiên là từ Đại sứ quán Mỹ (http://vietnamese.vietnam.usembassy.gov/accreditation.1i). Trang web của Hội đồng Kiểm định đại học (http://chea.org/search/default.asp) cũng là một kênh tham khảo hữu ích.

Ngoài ra, tùy vào mục đích của mình, người học có thể tra cứu thông tin trên các trang:

http://nces.ed.gov/collegenavigator/
http://www.greatschools.org/
http://www.greatvaluecolleges.net/affordable/international-students/
http://www.usnews.com/

Cần quy định minh bạch về chi phí hoa hồng của công ty tư vấn du học

Đánh giá về hoạt động tư vấn du học hiện nay, tiến sĩ Ashwill, hiện đang quản lý công ty Capstone Vietnam, một công ty phát triển nguồn nhân lực tại Hà Nội, cho rằng: “Vấn đề gặp phải đối với các công ty tư vấn theo kiểu truyền thống là họ đưa du học sinh đến các trường là đối tác của mình bên Mỹ, vì những công ty tư vấn du học này nhận được hoa hồng từ các hoạt động đó. Nhưng làm vậy cũng đồng nghĩa với việc các công ty nói trên ưu tiên cho các trường đại học trong khi chính người học và phụ huynh mới là khách hàng của mình. Trong khi đó, việc cung cấp thông tin chính xác và trung thực về các trường cho du học sinh sẽ giúp cho cả 3 bên - người học, phụ huynh và các trường - cùng có lợi”.

Ủng hộ quan điểm nay, GS Cobbe đúc kết: “Chuyện này để giải quyết triệt để thì không dễ dàng chút nào. Theo tôi, Bộ GD-ĐT của VN cần có những quy định về tính minh bạch liên quan đến chi phí và mức hoa hồng các công ty tư vấn được hưởng. Ngoài ra, cũng cần có hồ sơ lưu trữ rõ ràng về các khách hàng du học sinh của những công ty này; trong đó phải có luôn thông tin về việc các du học sinh này học tập thành công hay thất bại tại các trường bên Mỹ”.

Số lượng du học sinh ngày càng tăng: Nên vui hay nên lo?

Theo thống kê từ Cục Đào tạo với nước ngoài (Bộ GD-ĐT), đến cuối năm 2014, có gần 110.000 công dân VN đang học ở nước ngoài, tăng khoảng 5% so với năm 2013. Trong đó chỉ có 10% đi học bằng học bổng, 90% tự túc. Thống kê từ Học viện Giáo dục quốc tế (Institute of International Education), gần 40% sinh viên VN lựa chọn các chương trình du học tại Úc và Mỹ. Theo Cục Đào tạo với nước ngoài, điểm đến được du học sinh VN ưa chuộng nhất là Úc. Năm 2013 - 2014, số du học sinh VN từ 26.015 tăng lên 27.550, khoảng 6%. Tiếp đến là Mỹ, tăng gần 3% so với 2013. Nước đứng thứ 3 là Nhật Bản (tăng từ 13.000 lên 14.726 du học sinh). Đọc thêm về các quy định về visa du học Mỹ 2015

Theo khảo sát “Bước đệm tiến tới thành công” của Ngân hàng HSBC công bố vào tháng 9.2014, gần 74% phụ huynh có ý định gửi con em đi du học bậc ĐH để được hưởng nền giáo dục tốt hơn. Tuy nhiên, nhiều người đặt câu hỏi con số du học sinh tăng là điều vui mừng hay là sự thất bại của nền giáo dục VN khi niềm tin của phụ huynh ngày càng bị lung lay?

Ông Nguyễn Trọng Tuyên, Giám đốc Trung tâm ACET TP.HCM, cho rằng nhiều người du học có liên quan đến việc giáo dục VN chưa bắt kịp được chương trình tiên tiến của nước ngoài. Tuy nhiên, nói rằng đây là “sự thất bại của giáo dục VN” thì bất công. “Lý do là đi học nước ngoài thường có 3 nhóm đối tượng có mục tiêu khác nhau. Một là những người thật sự có năng lực học tập, mong muốn được học kiến thức tiên tiến của thế giới. Nhóm khác là những học sinh có năng lực học không tốt, hy vọng học xong ở nước ngoài sẽ có hồ sơ cá nhân tốt hơn. Nhóm người du học để tìm cơ hội định cư. Có lẽ nhóm du học để định cư nhiều hơn những du học sinh chỉ học và nâng cao trình độ kiến thức”, ông Tuyên nói.