Miễn học phí - chính sách nhân văn nhất cho học sinh

Miễn học phí THCS là tất yếu

Trước khi công bố dự thảo sửa đổi luật Giáo dục, trong một lần trao đổi với PV, ông Phùng Xuân Nhạ, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, từng trăn trở khi học sinh (HS) THCS chưa được miễn học phí như đang áp dụng với cấp tiểu học.

Ông Nhạ cho biết theo tính toán sơ bộ, bên cạnh bậc tiểu học, nếu miễn thêm mầm non 5 tuổi thì ngân sách chi cho cả nước sẽ cần khoảng 2.000 tỉ đồng, nếu miễn thêm THCS thì sẽ lên khoảng 3.000 tỉ đồng, nếu miễn tất cả mầm non 3 - 4 tuổi thì khoảng 4.000 tỉ đồng… “Cố gắng nếu đến năm 2020 mà miễn học phí hết các cấp học phổ cập thì chúng tôi sẽ rất thanh thản, vì thực ra nếu giáo dục phổ cập mà vẫn thu tiền học phí là điều không nên”, ông Nhạ chia sẻ.

GS Phạm Minh Hạc, nguyên Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, cũng nhiều lần đề cập việc miễn học phí tới cấp THCS là điều tất yếu cần thực hiện, nhất là khi đất nước đã phát triển như hiện nay. Thậm chí, khi góp ý sửa Hiến pháp năm 2013, GS Hạc từng đề nghị cần đưa vào Hiến pháp quy định “Tất cả các bậc học phổ cập thì được miễn học phí”.

Ông Đặng Việt Hà, Hiệu trưởng THCS Chu Văn An (Q.Tây Hồ, Hà Nội), cho rằng việc miễn học phí ở cấp THCS hoàn toàn khả thi vì mức thu học phí hiện nay chưa đủ bù chi, chỉ chiếm một phần rất nhỏ. Cụ thể, với Hà Nội, mức thu học phí từ năm học này tăng đến 110.000 đồng/tháng/HS, tổng thu 1 năm học (9 tháng) là 990.000 đồng/HS, nhà trường được giữ lại 40%. Trong khi đó, thực chi từ ngân sách nhà nước (cụ thể là ngân sách TP.Hà Nội) cấp tới 7,2 triệu đồng/HS/năm học.

Bước tiến lớn nếu luật được thông qua

GS Đào Trọng Thi, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục - Thanh niên - Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, cho rằng việc miễn học phí tới cấp THCS là một chủ trương nhân văn và rất cần sự ủng hộ của Chính phủ để đưa vào dự luật trình Quốc hội.

GS Thi phân tích mặc dù phần nhân dân đóng góp qua học phí sẽ không nhiều, chỉ khoảng 10 - 15% so với tổng chi cho giáo dục, nhưng nếu miễn học phí cho THCS nghĩa là sẽ phải giảm đầu tư cho các bậc học khác. Đồng thời, miễn học phí hoàn toàn cũng sẽ gây khó khăn ít nhiều cho các nhà trường. “Tuy nhiên, trong mọi trường hợp thì đây là chính sách nhân văn nhất cho HS, đối tượng mà chúng ta cần quan tâm. Do vậy, theo tôi nếu chính sách miễn học phí cho HS THCS được Quốc hội thông qua thì đây sẽ là một bước tiến lớn”.

Cần minh bạch các khoản thu khác

GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới, bên cạnh việc hoan nghênh chính sách miễn học phí cũng chỉ ra rằng để thực hiện được chính sách này thì ngân sách nhà nước sẽ phải tập trung vào giai đoạn giáo dục phổ cập nhiều hơn và phải bớt ở những bậc học khác, trình độ đào tạo khác. Cụ thể là sẽ phải xem lại chế độ, chính sách với cấp THPT, bậc CĐ, ĐH, với giáo dục nghề nghiệp... Vì nếu miễn học phí cấp tiểu học, THCS mà vẫn bao cấp cho các cấp học, trình độ đào tạo khác thì ngân sách nhà nước không thể làm nổi.

Ngoài ra, GS Thuyết cho rằng miễn học phí nhưng phải đi đôi với những yêu cầu chặt chẽ khác để người dân không phải đóng góp các khoản khác để bù vào học phí. Luật Giáo dục hiện hành quy định ngoài học phí, người học không phải nộp khoản nào khác, nhưng thực tế phụ huynh vẫn phải nộp nhiều khoản thu khác.

GS Thuyết đề xuất: "Nên làm rõ và tách bạch khối dịch vụ giáo dục để minh bạch các khoản thu mang tính dịch vụ giáo dục. Ngân sách nhà nước chỉ có thể cấp để đảm bảo giáo dục ở mức cơ bản, nếu phụ huynh có yêu cầu những dịch vụ, những trang thiết bị giáo dục ở mức cao cấp hơn thì người học phải đóng góp hoặc theo hình thức 'vay có trả' từ phụ huynh HS…".

Ông Thuyết cho rằng nên theo hướng tập trung cho giai đoạn giáo dục cơ bản; tăng học phí và các khoản đóng góp ở các lĩnh vực để đảm bảo thu đủ bù chi. Dần dần phải để dành kinh phí xứng đáng cho giáo dục mầm non vì bậc học này rất quan trọng, cần sự quan tâm, đầu tư lớn hơn từ ngân sách nhà nước.

Theo Thanh niên