Nếu bạn đang tìm kiếm những phương pháp cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy cách luyện "shadowing". Vậy luyện "shadowing" có thật sự phù hợp cho người mới bắt đầu học tiếng Anh?
Vì sao luyện "shadowing" lại có thể gây hại?
Cô Moon Nguyen, chuyên gia đào tạo phát âm Anh - Mỹ, chia sẻ lý do "shadowing" có thể phản tác dụng nếu luyện không đúng cách.
Mình lướt qua các diễn đàn, không ít người khuyên nhau tập bài "shadowing" (đọc đuổi) để nói tiếng Anh hay hơn. Tuy nhiên, mình thấy lời khuyên này rất dễ gây hiểu lầm, biến một bài tập tưởng như có lợi thành có hại.
"Shadowing" là kỹ thuật theo đó người học sẽ nhắc theo băng mẫu gần như cùng lúc. Mới đầu, nó được thiết kế để cải thiện kỹ năng nghe cho các phiên dịch viên dịch đuổi, tức là mẫu nói tới đâu là phải nắm bắt được và sau đó có thể dịch ngay lập tức.
Về sau, kỹ thuật này được áp dụng cả trong kỹ năng nói, cụ thể là phát âm, với kỳ vọng giúp học cách nhấn nhá tự nhiên của người bản xứ. Điều này đúng, nhưng có thể có tác dụng ngược.
Dưới đây là một số khó khăn khi luyện "shadowing" không đúng cách:
1. Không thể theo kịp mẫu
Đây là khó khăn thường gặp nhất với những người luyện "shadow". Vì phải nhắc lại gần như cùng lúc với mẫu, bạn thấy gần như không nói kịp tốc độ với họ, kể cả khi có "transcript". Bạn cố lên lên xuống xuống nhưng dễ hụt hơi.
Tại sao họ nói được nhanh mà bạn thì không? Nguyên nhân chính là bạn không hiểu biết về các kỹ thuật quan trọng của phát âm như nối giảm âm hay nhịp điệu.
2. Chưa biết cách nhấn câu giống mẫu
Việc nhắc lại theo mẫu nghe thì dễ nhưng không hẳn vậy. Bạn nhắc theo mẫu như cái máy nhưng không hiểu mẫu nhấn như thế nào, nối âm ra sao, tại sao họ nói được nhanh còn mình thì không. Bạn đọc đuổi theo nhưng không biết làm sao cho giống. Hệ quả là dù tập nhiều, bạn thấy hiệu quả không được thần thánh như lời đồn.
Một đặc điểm thường thấy của những bạn cố gắng "shadow" mà không nắm vững phát âm là những từ khóa thường bị phát âm sai. Những lỗi phổ biến là sai trọng âm, nuốt âm (để bắt kịp tốc độ), thiếu âm cuối (do không biết cách xử lý), hoặc sai âm hoặc cụm phụ âm (do không có thời gian để xử lý)... Vì từ khóa phát âm sai, bạn không thể nói giống người bản xứ và dễ mắc lỗi nói nhanh mà không rõ.
Đặc biệt, trong "connected speech", khi không hiểu cách nối âm, các bạn sẽ rất dễ tự sáng tạo ra một cụm từ mà lúc bạn nói, không ai hiểu gì. Ví dụ, khi nghe "all of us" và cố bắt chước /’ɔləvəs/, các bạn có thể sáng tạo thành "ôn-lơ-vớt". Để bắt chước đúng cụm này, bạn cần biết cách nhấn trọng âm, xử lý âm cuối một cách chính xác.
3. Dễ hình thành thói quen nói nhanh và phát âm không rõ ràng
Bạn tập bài này nhiều (khi không có hiểu biết về phát âm) vì muốn nói nhanh như người bản xứ, nhưng vô tình không quan tâm tới yếu tố làm sao để nói rõ. Hệ quả là khi làm bài "shadowing", bạn có vẻ rất tự tin. Nhưng khi thực sự phải sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống, bạn lập tức gặp khó khăn.
Lý do là trong quá trình luyện "shadow", bạn hình thành thói quen nói nhanh, nói liến thoắng và không hiểu các nguyên lý căn bản. Đặc điểm là bạn nói nhanh, không rõ ràng và rất khó nghe. Đôi khi, bạn còn có xu hướng cố tình nói nhỏ đi với hy vọng người nghe không nhận ra các lỗi phát âm của mình.
Lâu dần, bạn ngại và sợ nói tiếng Anh vì khi nói, bạn không thấy tự tin với bản thân. Bạn cũng không chắc người nghe có hiểu mình nói gì không. Bạn đã bị nhiễm thói quen nói nhanh mà không rõ.
4. Vậy làm thế nào để luyện "shadowing" một cách hiệu quả?
Với hầu hết người học Việt Nam, mình không khuyến khích các bạn làm bài "shadowing" vội. Trước khi "shadow", bạn hãy làm bài "bắt chước" (imitation exercise).
Đầu tiên, bạn phải phân tích về phát âm để nắm được cách nói của người bản xứ và ứng dụng. Sau đó, bạn bật băng, dựa trên những phân tích của mình và làm bài "listen and repeat" (nghe và lặp lại). Quá trình này cũng là một dạng nhắc lại, nhưng ở tốc độ chậm hơn, và quan trọng là có sự phân tích về phát âm để nắm được cách nói của người bản xứ và ứng dụng.
"Shadowing" nên dành cho bước tiếp theo, khi bạn đã có khả năng nói tiếng Anh rất tốt, đã rất hiểu các nguyên lý phát âm căn bản (rhythm, giảm âm, nối âm, nuốt âm, luyến âm...). Có nghĩa là bạn thấy "shadow" theo không hụt hơi, bài "shadow" của bạn rõ ràng, dễ nghe và khi nói tiếng Anh, bạn luôn tự tin rằng những gì mình nói đều rõ ràng và tự nhiên.
> Phương pháp học tiếng Anh thú vị qua gốc từ
> Điểm danh từ vựng thông dụng khi đến dùng bữa tại Anh và Mỹ
Theo VnExpress
