Khi những tên lính xâm lược Pháp cuối cùng vừa rút khỏi Thành phố Cảng Hải Phòng, ngày 1- 4-1956 Trường Sơ cấp Lái tàu được thành lập, trải qua 62 năm vừa xây dựng vừa phát triển, từ sơ cấp, lên trung cấp, rồi trở thành Trường Đại học Hàng Hải Việt Nam, Trường đã đào tạo hơn 90.000 cán bộ khoa học kỹ thuật, cán bộ quản lý kinh tế, sỹ quan thuyền viên, đóng góp sức mình vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong giai đoạn đổi mới, Trường tiếp tục đi tiên phong trong hội nhập quốc tế, trong đào tạo huấn luyện hàng hải, góp phần khẳng định tên tuổi, thương hiệu của Hàng Hải Việt Nam trong làng Biển Thế giới. Ghi nhận thành tích to lớn của Trường, nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Thành lập Trường (1- 4-1956/1- 4-2006) Chủ tịch Nước CHXHCN Việt Nam đã trao tặng Nhà trường danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới . Những năm gần đây, thực hiện chiến lược biển của Đảng, Đảng bộ Trường Đại học Hàng Hải Việt Nam lãnh đạo Nhà trường thi đua “Dạy tốt, Học tốt” hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ trên giao, năm học 2016-2017, Trường tiếp tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ trong tình hình nhiệm vụ mới.
Công tác đào tạo Đại học: thực hiện nghiêm túc chỉ thị 269 của thủ tướng chính phủ về đổi mới công tác quản lý đào tạo đại học, thực hiện công bằng và minh bạch trong tuyển sinh, năm học 2015-2016, Trường đã tuyển được 3200 sinh viên gồm 3000 sinh viên hệ chính quy, 200 sinh viên hệ cao đẳng, nâng tổng số sinh viên trường đang đào tạo lên trên 23.000 SV.
Trong đào tạo, Trường thực hiện cuộc vận động “Hai không”: nói không với tiêu cực trong thi cử, nói không với bệnh thành tích trong giáo dục, điều chỉnh mục tiêu, chương trình đào tạo của các ngành học cho phù hợp với yêu cầu xã hội và xu thế đổi mới của thế giới, hoàn chỉnh toàn bộ giáo trình bài giảng chi tiết cho hơn 989 học phần, đào tạo theo mô hình tín chỉ trong toàn Trường, tiếp tục đổi mới phương pháp giảng dạy đại học, Thực hiện chuẩn đầu ra Tin học, Tiếng Anh cho tất cả các ngành đào tạo, triển khai chương trình đào tạo tiên tiến tại Viện Đào tạo quốc tế và học bằng tiếng Anh 2 ngành “Kinh tế hàng hải; Kinh doanh quốc tế và Logistics” với hơn 750 sinh viên, xây dựng phương án tuyển sinh theo 2 khối A và D thực hiện từ năm 2011. 
Trường duy trì đều đặn hàng năm xuất bản 4 số Tạp chí Khoa học Công nghệ Hàng Hải, là diễn đàn trao đổi khoa học của các nhà khoa học, các giáo viên , có rất nhiều bài viết với giá trị khoa học, giá trị học thuật cao. Các khoa cũng xuất bản các nội san khoa học của mình với nhiều bài viết của giáo viên và sinh viên. Trước yêu cầu to lớn của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành kinh tế biển, Đảng bộ Trường Đại học Hàng hải Việt Nam đang tập trung năng lực, trí tuệ lãnh đạo Cán bộ giảng viên, sinh viên thi đua “ Dạy tốt, Học tốt ” hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học 2015-2016, xứng đáng với truyền thống 61 năm Xây dựng và phát triển của Nhà trường.
Năm 2016, Trường đào tạo được: 3.045 cử nhân và kỹ sư; 117 thạc sĩ, 334 SQQL, 136 SQVH, 4.860 lượt học viên nghiệp vụ Hàng hải, mở mới 6 chương trình đào tạo đại học. Hiện tại Trường đang thực hiện các chương trình đào tạo bao gồm : 8 chuyên ngành tiến sĩ, 11 chuyên ngành thạc sĩ, 41 chuyên ngành đại học, 12 chuyên ngành cao đẳng, 10 chương trình cao đẳng và trung cấp nghề, 12 chuyên ngành sơ cấp nghề . Mô hình đào tạo Trường Đại học Hàng hải VN hôm nay là môi trường giảng dạy, học tập tiên tiến bám sát thực tiễn. Nhà trường đã thực hiện đào tạo theo tín chỉ, các phòng học đã được cải tạo và nâng cấp theo yêu cầu mới, một số phòng học đạt tiêu chuẩn quốc tế, các phòng thực hành thí nghiệm đã được đầu tư bài bản, nhiều phòng thí nghiệm ngang tầm khu vực và quốc tế. Sinh viên thực hiện đăng kí môn học qua mạng, sinh viên có thể học 02 bằng, học vượt. Chuẩn đầu ra của SV tốt nghiệp đúng cam kết và đáp ứng yêu cầu xã hội, được các nhà tuyển dụng trong, ngoài nước đánh giá cao về việc áp dụng chuẩn đầu ra về tiếng Anh và tin học. Với phương thức mới, sinh viên chủ động hơn trong học tập; tốt nghiệp ra trường, sinh viên sẽ hòa nhập với môi trường tốt hơn và hội nhập dễ dàng với lao động toàn cầu. Đặc biệt đã có nhiều sinh viên từ các nước Hoa kỳ, Mozambich, Nigeria, Lào, Campuchia, Hàn Quốc đến và đăng kí học tập tại Trường. Với những gì mà Nhà trường đã tạo ra chính là sự đổi mới tư duy lãnh đạo, quản lý, sự tận tâm của đội ngũ giáo chức, sự chuyên cần của các em sinh viên. Bên cạnh đó, chất lượng đào tạo của Nhà trường cũng được thể hiện thông qua các kết quả của các đội tuyển Olympic: Giải tích, Đại số, Cơ kết cấu, Cơ lý thuyết, Sức bền vật liệu, Thủy lực, Vật lý, UwDTH trong CTM, UwDTH trong NLM, Tin học chuyên, Tin học VP, tiếng Anh và tiếng Anh chuyên tham gia ở tầm quốc gia đạt 26 giải. Các nhà khoa học của Trường đã thực hiện 186 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Trường, 04 đề tài nghiên cứu nhiệm vụ cấp Bộ, Thành phố; 02 đề tài cấp Nhà nước. Một số bài báo của các nhà khoa học đã được đăng trên các tạp chí khoa học chuyên ngành có uy tín trên thế giới.
Bước vào năm học 2016-2017, tiếp tục thực hiện nghị quyết TW 8, “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo”. Với vị trí trường trọng điểm quốc gia, đồng thời xác định trách nhiệm của trường trong hệ thống giáo dục quốc dân, cũng như xác lập sứ mạng vẻ vang và to lớn của trường với tư cách dẫn đầu tìm hướng đi cho việc đổi mới giáo dục đại học nước nhà. Cùng với tình hình phức tạp trên biển Đông đặt lên vai Nhà trường nhiệm vụ phục vụ chiến lược Biển, bảo vệ chủ quyền biển đảo. Năm học này, Chính phủ giao cho trường “Phòng thí nghiệm trong điểm Quốc gia bể thử mô hình tàu” Bộ GTVT giao thêm cho Trường: Trường Cao đẳng nghề VMU, Viện Khoa học Công nghệ tàu thủy, Công ty Đóng tàu Lâm Động, Nhà trường lãnh thêm sứ mạng làm chủ toàn diện công nghệ đóng tàu phục vụ kinh tế biển.
Căn cứ tình hình thực tế và yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ, Bộ GTVT, nhiệm vụ năm học của Bộ GD và ĐT, Nghị quyết Đại hội lần thứ XV của Đảng Bộ TP Hải phòng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ trường nhiệm kỳ 2015-2020. Lãnh đạo, cán bộ, giáo chức cùng SV Trường tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ năm học.

Trường Đại hoc Hàng hải Việt Nam được tổ chức từ 10 khoa, 4 viện:

• Khoa Hàng hải
• Khoa Máy tàu biển
• Khoa Kinh tế
• Khoa Quản trị tài chính
• Khoa Công trình
• Khoa Điện - Điện tử
• Khoa Công nghệ thông tin
• Khoa Cơ sở - Cơ bản
• Khoa Đóng tàu
• Khoa Lý luận chính trị
• Viện Cơ khí
• Viện Đào tạo Quốc tế
• Viện Đào tạo Chất lượng Cao
• Viện Đào tạo Sau đại học