Sự kiện: Giáo dục / tuyển sinh / trường quốc tế / tiểu học quốc tế
Học trường quốc tế: Lợi bất cập hại
Không muốn cho con đi du học xa nhà, nhiều bậc phụ huynh quyết định cho con "du học trong nước" bằng cách gửi con vào các trường quốc tế trong nước. Liệu học trường quốc tế có phải là sự đầu tư tốt cho con cái?
Giỏi tiếng Anh nhưng phải dùng Google để ... nhắn tin tiếng Việt
Mặc dù các nhà nghiên cứu kết luận rằng cho trẻ học ngoại ngữ sớm sẽ giúp trẻ dễ dàng phát huy khả năng ngôn ngữ thứ hai của mình. Tuy nhiên, chính điều đó lại khiến không ít học sinh xem nhẹ môn tiếng Việt.
Không thể phủ nhận các trò học trường quốc tế có các bạn nước ngoài thì việc học ngoại ngữ (thường là tiếng Anh) sẽ rất thuận lợi. Khả năng nghe và nói ngoại ngữ của các em rất tốt so với học sinh học trường bình thường. Nhưng nếu học lâu ở trường quốc tế nhiều em sẽ bị hạn chế vốn từ tiếng mẹ đẻ.
Hầu hết nhiều từ Hán-Việt các em không hiểu nghĩa. Ví dụ, khi phóng viên hỏi một học sinh lớp 12 các từ như “Tri ân,” “trữ tình,” “kháng chiến,” hay “quần” trong “quần chúng,” “ái” trong “ái quốc” hoặc “ái tình” đều không biết chút nghĩa nào.
Chị Nghiêm Thị Lan (phường 4, quận Tân Bình, TPHCM) rất tự hào về hai cậu con trai. Cả hai đều học trường quốc tế, tiếng Anh nói và viết làu làu. Ngoài ra, các cháu còn tham dự nhiều chương trình ngoại khóa như hướng đạo, âm nhạc… Nói chung là hai cậu con trai phát triển tuyệt vời cả về trí lực, thể lực và hòa mình vào các hoạt động xã hội
Tuy nhiên, trong câu chuyện mới đây với chúng tôi, cả hai vợ chồng chị thoáng lo âu khi kể về… khả năng tiếng Việt của cậu trai cả năm nay học lớp 10. Chị cho biết toàn bộ chuyện ghi chép cháu đều sử dụng tiếng Anh. Do vậy, khi có việc gì phải ghi bằng tiếng Việt như viết vài dòng nhắn lại cho bố mẹ thì cậu tắc tị. Có lần cậu nảy ra sáng kiến lấy máy tính gõ bằng tiếng Anh rồi copy vào Google dịch! Về khả năng nói thì cậu vẫn giao tiếp bình thường nhưng sử dụng ngôn ngữ không được tinh tế cho lắm. Chị Lan chia sẻ: “Cháu nói tiếng Việt tạm ổn nhưng những điều cơ bản như gà trống hay gà đực cháu không phân biệt được để sử dụng chính xác…”.
Theo chị Lan, ở trường mà con chị đang theo học, tiếng Việt là môn tự chọn. Ý thức được chuyện cần thiết phải luyện tiếng Việt cho con, chị đã đăng ký cho cháu học môn tiếng Việt. Thế nhưng vì môn tiếng Việt của con chị quá yếu nên nó đã kéo điểm trung bình của các môn xuống theo. Con chị đang năn nỉ mẹ xin trường cho thôi học môn tiếng Việt để… bảo toàn thành tích.
Rút kinh nghiệm từ đứa con trai đầu, đến đứa thứ hai chị không cho học trường quốc tế ngay từ lớp 1 mà chị chờ cho đến lớp 4 mới cho vào trường quốc tế. Đúng như tính toán của gia đình, khả năng tiếng Việt của cậu em không đáng lo ngại như đứa anh.
Cũng vì thực trạng này mà một số trường quốc tế hiện nay như Trường Quốc tế Á Châu đã chú trọng giảng dạy bằng tiếng Việt cho các môn học chính và dạy theo đúng chương trình của Bộ GD&ĐT vào một buổi trong ngày, buổi còn lại sẽ học tiếng Anh, dạy bằng tiếng Anh và những ngoại ngữ phụ khác. Tuy nhiên, vẫn không thể phủ nhận rằng môn tiếng Việt tại các trường quốc tế chỉ được xem là ngoại ngữ phụ. Thậm chí học sinh có quyền chọn học tiếng Nhật hoặc tiếng Hoa thay cho tiếng Việt vì các môn này là môn ngoại ngữ tự chọn. Vì thế sẽ không tránh khỏi việc học sinh bỏ môn tiếng Việt nếu cảm thấy lười học hoặc cho rằng không cần thiết học vì các em vốn là người Việt.
Chất lượng đào tạo không như mong đợi
Mặc dù quảng cáo là "được học Tiếng Việt, Lịch sử, Đạo đức và các môn liên quan đến xã hội Việt Nam. Như ở trường SIS, học sinh không những có được sự tự tin do kết quả của nền giáo dục phương Tây mà còn giữ được những giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam," nhưng bằng chứng là một số học sinh sau khi học SIS không muốn đi học nước ngoài mà muốn thi đại học hệ trong nước thì đều lắc đầu với đề thi được coi là "dễ" với các học sinh "nội."
Một cô giáo dạy trung học phổ thông cho biết cô có học trò vào trường quốc tế Singapore học bắt đầu từ lớp 11, nhưng thứ bảy hàng tuần được nghỉ em đều muốn trở về lớp cũ để học tiết văn cho đỡ nhớ. Em này cho biết: “Bọn em không được học môn văn, môn sử ở trường. Nếu có chỉ giới thiệu qua trong bộ môn xã hội. Lâu lắm rồi không nghe một câu thơ, không được nghe ai giảng một tác phẩm văn học Việt Nam.”
Một chuyện có thật là một học sinh đã tốt nghiệp cấp trung học phổ thông tại SIS TP Hồ Chí Minh, nhưng chưa một lần được dạy ngày 30/4 là ngày gì. Khi bị hỏi bất ngờ em đáp là “ngày giết sâu bọ.”
Khi mà các bậc phụ huynh hướng đến việc du học cho con tin vào nhờ theo học trường quốc tế thì sự “chuyển tiếp” sẽ tiện hơn học trường Việt, nhưng thực tế đã chứng minh học sinh học giỏi thực chất ở trường Việt “hội nhập” việc học rất nhanh, còn học sinh trường quốc tế thì chỉ “hội nhập” về lối sống “ngoại” là nhanh chóng!
Thế nên, các cô giáo chủ nhiệm của các trường trong nước không mấy vui vẻ khi nhận học sinh “tháo chạy” khỏi trường quốc tế về lớp mình. Vì từ đầu tóc đến tác phong đều quá tự do, “dân chủ” mà lực học thì trừ môn tiếng Anh, còn lại các môn đều chệch choạc. Học sinh N.K từ trường quốc tế Singapore về gặp cô giáo cũ tại trường em từng học nói: “Khác hẳn, giờ nghe giảng con không hiểu bài như trước nữa!”
Trong giao tiếp hàng ngày, trẻ học trường quốc tế thường ít thưa gửi, ít cúi đầu lễ phép khi chào hỏi ai. Có em hay nói cộc lốc. Có không ít em một là tự tin thái quá hai là khép kín hẳn. Có thể hiểu, việc trẻ thiếu phép tắc không phải chỉ diễn ra ở các học sinh trường quốc tế, nhưng việc các em học trường quốc tế hầu như mất hẳn thói quen mời ăn cơm, thiếu thái độ nhún nhường trong giao tiếp là khá phổ biến!
Một phụ huynh chia sẻ: “Cho dù gia đình chúng tôi rất muốn dạy con có nền nếp nhưng cháu đi học với trẻ em ngoại quốc cả ngày nên ý thức tự tôn cá nhân, tự do cá nhân quá mạnh. Quan sát các bạn con đến nhà chơi khi đi ngang mặt người lớn đang ngồi, không mấy trẻ biết bước chùng chân và cúi vai xuống.”
Trao đổi thêm cùng phóng viên, một phụ huynh khẳng định: “Chúng tôi cũng không mong gì nhiều theo lối cung kính phong kiến nhưng vẫn sợ con chưa thành đạt đã Tây chả ra Tây, Ta chả còn Ta.”
Mô hình quốc tế nhưng hiệu quả không cao
Thực ra tâm lý các phụ huynh sẵn sàng "kiễng chân" khi đầu tư cho tương lai của con cái, nhưng cũng bởi vậy mà họ mong muốn và đòi hỏi một chất lượng giáo dục và thái độ giáo dục tương xứng với số tiền mà họ phải bỏ ra. Với những phụ huynh kỳ vọng nhiều ở mô hình giáo dục có tính quốc tế sẽ thật sự “sốc” vì không nhận thấy được hiệu quả giáo dục đáng kể so với con của bạn bè cùng trang lứa chỉ học trường “ta.”
"Thật lạ, một trường quốc tế, có cơ sở dạy học ở nhiều địa điểm trên cả nước, có rất đông học sinh theo học cả ở mọi cấp học mà lại không có hệ thống email liên lạc với phụ huynh, website của họ toàn bằng tiếng Anh và chỉ là để thông báo những gì họ cần. Thực sự là kém thân thiện," anh Tuấn, phụ huynh của cháu K, học sinh lớp 6 tại Trường quốc tế Singapore (SIS) Cầu Giấy nói. ( Xem thêm các bài viết về trường tiểu học quốc tế )
Cũng theo tìm hiểu từ phụ huynh có con học ở trường quốc tế này, chúng tôi được biết, việc họp phụ huynh ở trường không có tập thể phụ huynh, không có Hội phụ huynh của lớp như các trường trong nước. Cha mẹ sẽ chọn gặp thầy, cô bộ môn hoặc chủ nhiệm theo giờ và làm việc riêng với người đó. Chính vì vậy, các cha mẹ cũng không biết phụ huynh của các bạn khác, còn thầy cô, thì chỉ biết đó là người mà học sinh nói là cha/mẹ chứ còn có thật sự là cha mẹ không thì lại là chuyện khác!
Chị LA có con học tại trường SIS Cầu Giấy bực bội: "Con tôi đi học về khóc thút thít, vì bị điểm 1 môn bơi. Hỏi ra mới biết, đến giờ bơi, thầy giáo yêu cầu các học sinh xuống nước, nhưng vì cháu đang ở kỳ kinh nguyệt nên ngồi lại trên bờ, thầy không hề hỏi một câu cho cháu ngay điểm 1. "
Tôi có hỏi cháu tại sao không giải thích với thầy lý do, cháu nói: "Đã không hỏi và muốn lắng nghe là con bị làm sao thì con nói ích gì." Việc thầy giáo, lại là người nước ngoài thiếu tế nhị với học trò khiến ở trường hợp này chắc cô bé đã ngại ngần lại càng ngượng. Được biết rõ rằng, nếu thi lại một môn ở trường này thì phải đóng phí khá cao, có khi lên đến cả ngàn USD.
Theo Congso
