Đáp án đề thi Lịch sử THPT quốc gia năm 2016
Bài giải gợi ý môn Sử THPT quốc gia 2016 từ Tuổi trẻ
Câu I:
- Nguồn gốc của cuộc cách mạng khoa hoc - công nghệ nửa sau thế kỷ XX:
Nguồn gốc sâu xa dẫn đến cuộc cách mạng khoa học - công nghệ lần thứ hai là do con người muốn cuộc sống ngày càng được nâng cao nên phải cải tiến kỹ thuật để tăng năng suất.
Con người cần tồn tại và phát triển nên phải tìm cách giải quyết các vấn đề: dân số bùng nổ, tài nguyên cạn kiệt, môi trường ô nhiễm bằng công cụ mới, năng lượng mới, vật liệu mới.
Những thành tự khoa học - kỹ thuật cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX tạo tiền đề dẫn đến cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuộc lần hai.
Các nước tham gia chiến tranh thế giới hai có nhu cầu sản xuất vũ khí hiện đại để sát hại đối phương.
- Đặc điểm lớn nhất của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ nửa sau thế kỷ XX:
Từ thập kỷ 40 đến nửa đầu những năm 70: diễn ra trên lĩnh vực khoa học và kỹ thuật.
Từ năm 1973 đến nay chủ yếu diễn ra trên lĩnh vực công nghệ, còn được gọi là cuộc cách mạng khoa học - công nghệ.
Khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, thành nguồn gốc chính của những tiến bộ kỹ thuật và công nghệ. Khoa học - Kỹ thuật gắn bó chặt chẽ với nhau, mọi phát minh kỹ thuật đều bắt nguồn từ nghiên cứu khoa học. Khoa học đi trước mở đường cho kỹ thuật. Kỹ thuật lại đi trước mở đường cho sản xuất.
Như vậy, khoa học đã tham gia trực tiếp vào sản xuất, trở thành nguồn gốc chính của những tiến bộ kỹ thuật và công nghệ.
Câu II:
1. Hai khuynh hướng cứu nước đó là: Khuynh hướng dân chủ tư sản và khuynh hướng vô sản.
- Khuynh hướng dân chủ tư sản: Đảng Lập Hiến, Việt Nam Quốc Dân Đảng.
- Khuynh hướng dân chủ vô sản: Quốc tế Cộng sản, Hội Việt Nam Cách Mạng Thanh Niên, tác phẩm đường Kách mệnh, Đông Dương Cộng sản Đảng, An nam Cộng sản Đảng, Cộng sản Đoàn, Đảng Cộng sản Việt Nam, Công hội bí mật tại nhà máy Ba Son.
2. Vai trò của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên đối với cách mạng Việt Nam:
- Truyền bá lí luận giải phóng dân tộc theo khuynh hướng vô sản vào Việt Nam.
- Giác ngộ, nâng cao ý thức chính trị cho giai cấp công nhân. Thúc đẩy phong trào công nhân phát triển sang giai đoạn tự giác.
- Sự chuẩn bị về chính trị, tổ chức đội ngũ cán bộ cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Câu III:
1a. Những tác động của cuộc Tiến công chiến lược Đông-Xuân 1953-1954:
- Bước đầu làm thất bại kế hoạch quân sự của Pháp – Mĩ nhằm “kết thúc chiến tranh trong danh dự”;
- Tiêu diệt sinh lực địch ở những hướng quan trọng về chiến lược mà địch tương đối yếu, giải phóng đất đai, buộc địch phải phân tán lực lượng để đối phó;
- Chuẩn bị về vật chất và tinh thần cho quân và dân ta mở cuộc tiến công quyết định vào Điện Biên Phủ.
1b. Tác động của chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 đối với thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954) ở Việt Nam:
- Chiến dịch Điện Biên Phủ đã đập tan hoàn toàn kế hoạch Nava, cố giành thắng lợi quân sự quyết định, buộc ta phải đàm phán với những điều kiện có lợi cho chúng nhằm kết thúc chiến tranh ở Việt Nam
- Thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ đã giáng đòn quyết định vào ý chí xâm lược của thực dân Pháp, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh ở Đông Dương
- Chiến dịch Điện Biên Phủ đóng vai trò quan trọng đối với thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954) ở Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh ngoại giao của nước ta giành thắng lợi, mở ra khả năng giải quyết bằng con đường hòa bình cuộc chiến tranh ở Đông Dương.
2. Ý kiến về quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ của Bộ Chính trị Trung ương Đảng Lao động Việt Nam (12-1953):
Quyết định của Bộ Chính trị Trung ương Đảng Lao động Việt Nam mở chiến dịch Điện Biên Phủ (12-1953) và trước đó là kế hoạch quân sự trong đông – xuân 1953-1954 đã cho thấy:
- Sự chỉ đạo sáng suốt, đúng đắn và chủ trương kịp thời, quyết liệt của Đảng trước các diễn biến thời cuộc và trước âm mưu của địch, làm nên thắng lợi vẻ vang “chấn động địa cầu” của chiến dịch Điện Biên Phủ;
- Thể hiện vai trò lãnh đạo của Đảng đối với thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở Việt Nam
- Củng cố niềm tin tưởng mạnh mẽ của nhân dân ta đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng.
Câu IV:
1. Phát biểu suy nghĩ về chủ trương “thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc” của Đảng :
- Chủ trương “Đại đoàn kết dân tộc” là một chiến lược quan trọng nhất dẫn đến sự thành công của Đảng trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và ở thời kì đổi mới.
- Tục ngữ Việt Nam có câu “đoàn kết thì sống, chia rẻ thì chết”, để có thể thành công trong tất cả mọi lĩnh vực như văn hóa, chính trị, kinh tế… thì không thể thiếu sự đoàn kết.
2. Hiện nay thế hệ trẻ Việt Nam cần phải làm gì để phát huy truyền thống đoàn kết dân tộc:
- Quán triệt tư tưởng đại đoàn kết là vấn đề sống còn của dân tộc.
- Không phân biệt các dân tộc, tôn giáo, các giai cấp, các ngành nghề trong một mặt trận dân tộc thống nhất.
- Cùng với tổ chức Đoàn thanh niên tuyên truyền tư tưởng đại đoàn kết dân tộc trong các lĩnh vực văn hóa, kinh tế và an ninh quốc phòng. Cương quyết chống lại những ý kiến xuyên tạc, gây mất đoàn kết trong nhân dân.
- Thực hiện chính sách đối ngoại, hòa bình hữu nghị, hợp tác với tinh thần “Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước”, thực hiện mở cửa, mở rộng quan hệ đối ngoại hợp tác quốc tế, đoàn kết trong chủ trương và hành động cùng bảo vệ chủ quyền đất nước.
Bài giải do tổ giáo viên Hệ thống giáo dục Hocmai thực hiện.
Câu I (3,0 điểm)
Trình bày nguồn gốc của cách mạng khoa học - công nghệ:
- Xuất phát từ những đòi hỏi của cuộc sống con người nhằm nâng cao nhu cầu vật chất và tinh thần cho họ.
- Giải quyết những nhu cầu bức thiết sau Chiến tranh thế giới thứ hai: sự bùng nổ dân số, vơi cạn tài nguyên thiên nhiên là đòi hòi bức thiết.
Đặc điểm lớn nhất của cuộc cách mạng này:
- Khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, mọi phát minh kỹ thuật đều bắt nguồn từ nghiên cứu khoa học.
- Khoa học đi trước mở đường cho kỹ thuật, kỹ thuật đi trước mở đường cho sản xuất. Khoa học tham gia trực tiếp vào sản xuất và trở thành nguồn gốc chinh của những tiến bộ kỹ thuật và công nghệ.
Câu II (3,0 điểm)
1. Hai khuynh hướng cứu nước chủ yếu trong phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam những năm 20 của thế kỷ XX: dân chủ tư sản và vô sản.
Học sinh tự lấy ví dụ từ bảng cho mỗi khuynh hướng.
2. Vai trò của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên đối với cách mạng Việt Nam:
- Đào tạo đội ngũ cán bộ cách mạng đông đảo từ chủ nghĩa yêu nước sang chủ nghĩa cộng sản.
- Góp phần truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê-nin về nước, thúc đẩy phong trào công nhân, phong trào yêu nước phát triển, góp phần đánh bại quan điểm “phi vô sản”.
- Là mốc quan trọng đấnh dấu sự phát triển của cách mạng Việt Nam, lần đầu tiên ở Việt Nam xuất hiện một tổ chức chính trị theo khuynh hướng vô sản.
- Đây là một bước quá độ nhằm chuẩn bị cho sự ra đời một chính đảng Cộng sản sau này.
Hội Việt Nam cách mạng thanh niên là một sáng tạo độc đáo của Nguyễn Ái Quốc trong việc tuyên truyền, tổ chức cách mạng ở Việt Nam.
Câu III (2,0 điểm)
1. Tác động của cuộc Tiến công chiến lược Đông Xuân 1953-1954 và chiến dịch Điện Biên Phủ 1954 đối với thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp (1945-1954) ở Việt Nam:
- Cuộc tiến công chiến lược 1953-1954 và Điện Biên Phủ đã từng bước phá sản và phá sản hoàn toàn kế hoạch Na-va cố gắng cuối cùng của Pháp, can thiệp Mỹ trong cuộc chiến với Việt Nam từ 1945-1954.
- Chiến thắng Lịch sử Điện Biên Phủ là đỉnh cao của cuộc tiến công của ta trong chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954, là thắng lợi to lớn nhất của 9 năm kháng chiến chống Mĩ cứu đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc về quân sự, tạo nên sự chuyển biến lớn lao cho cuộc kháng chiến. Thắng lợi của trận quyết chiến chiến lược này đã trực tiếp mở ra khả năng kết thúc thắng lợi cho cuộc kháng chiến.
- Giáng một đòn quyết định vào ý chí xâm lược của thực dân Pháp, tạo cơ sở thực lực để đi đến ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ về chấm dứt chiến tranh và lập lại hòa bình ở Đông Dương.
2. Ý kiến của anh, chị về quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ của Bộ Chính trị (12-1953):
- Là quyết định kịp thời, sáng suốt có tính chiến lược của Bộ Chính trị sau chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954.
- Tạo điều kiện cho toàn dân chuẩn bị cho cuộc quyết chiến ở Điện Biên Phủ vào năm 1954.
Câu IV (2,0 điểm)
1. Phát biểu suy nghĩ về chủ trương của Đảng “thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc”:
Cần đảm bảo các ý chính sau:
- Là chủ trương nhất quán, thể hiện tư tưởng xuyên suốt và có tính truyền thống của ta từ bao đời nay: tinh thần đoàn kết (đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết - thành công, thành công, đại thành công). Thắng lợi của ta trong quá trình đấu tranh dựng nươc và giữ nước đã chứng minh cho điều đó.
- Đoàn kết là cơ sở đảm bảo cho mọi thắng lợi, đoàn kết tạo nên sức mạnh để chiến thắng mọi kẻ thù.
2. Thế hệ trẻ ngày nay cần làm gì để phát huy truyền thống đoàn kết của dân tộc?
Gợi ý:
Khẳng định: Trong thời đại ngày nay, thế hệ trẻ là lực lượng xung kích, nòng cốt, đi đầu trong việc thực hiện nhiệm vụ đoàn kết toàn dân tộc.
- Thế hệ trẻ cần tích cực học tập, trau dồi tu dưỡng đạo đức để hoàn thiện mình, đủ bản lĩnh để vượt qua mọi cám dỗ hoặc những luận điệu xuyên tạc, lôi kéo của các thế lực thù địch.
- Cần tích cực tham gia các phong trào đoàn thể, các phong trào tình nguyện, góp phần nhỏ bé xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
