>> Giáo dục, đào tạo, thông tin tuyển sinh, học đường
Năm 2013, Bộ GD-ĐT quyết định bổ sung học sinh của 20 huyện được ưu tiên xét tuyển thẳng vào ĐH-CĐ cùng với học sinh thuộc 62 huyện nghèo theo Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ (gọi tắt Nghị quyết 30a) được ưu tiên tuyển thẳng, khiến lượng hồ sơ tuyển thẳng vào nhiều trường tăng mạnh. Đây là chủ trương được xã hội hoan nghênh, song vấn đề khiến nhiều trường lẫn người học băn khoăn, đó là công tác đào tạo cũng như vấn đề học phí khi sinh viên trúng tuyển phải đóng học phí cao gấp 1,5 lần so với Nghị định 49 của Chính phủ.
Học sinh diện ưu tiên xét tuyển thẳng đang học bồi dưỡng kiến thức tại Trường Dự bị đại học TPHCM.
Niềm vui bất ngờ
Thống kê từ mùa tuyển sinh ĐH-CĐ năm 2012 (năm đầu tiên Bộ GD-ĐT thực hiện xét tuyển thẳng học sinh theo Nghị quyết 30a của Chính phủ), các trường ĐH-CĐ trên cả nước đã xét tuyển được 2.638 thí sinh có hộ khẩu thường trú, học 3 năm liên tục và tốt nghiệp THPT tại các huyện nghèo vào học ĐH (2.435 thí sinh) và CĐ (203 thí sinh).
Tính đến thời điểm này, theo các trường thống kê, số lượng thí sinh nộp hồ sơ tuyển thẳng vào các trường tăng đột biến. Tại Tây Nam bộ, Trường ĐH Cần Thơ nhận được hơn 2.600 hồ sơ đăng ký xét tuyển thẳng của thí sinh thuộc diện quy định tại khu vực này. Tại Tây Nguyên, Trường ĐH Tây Nguyên (Đắk Lắk) đã nhận hơn 1.000 hồ sơ đăng ký xét tuyển thẳng của thí sinh dân tộc, thí sinh nghèo thuộc diện ưu tiên. Với lượng hồ sơ này, hội đồng tuyển sinh của trường đang không biết tính phương án đào tạo và phân bổ chỉ tiêu như thế nào. Trong khi đó, khu vực Tây Bắc, các trường thành viên của ĐH Thái Nguyên cũng dự kiến trong năm 2013, lượng hồ sơ đăng ký xét tuyển thẳng của thí sinh thuộc diện ưu tiên sẽ tăng mạnh so với năm 2012 (có 3.000 hồ sơ đăng ký). ĐH Vinh, ĐH Huế… cũng dự kiến lượng thí sinh đăng ký xét tuyển thẳng từ vài trăm đến cả ngàn.
Trong khi đó, tại TPHCM, nhiều trường cũng đã nhận được từ vài chục đến vài trăm hồ sơ của thí sinh nộp vào. Theo ThS Hứa Minh Tuấn, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Tài chính Marketing TPHCM: “Trường không đặt quy định riêng, miễn thí sinh đạt đủ điều kiện nộp hồ sơ thì trường sẽ nhận. Hiện nay trường đã nhận 57 hồ sơ đăng ký xét tuyển thẳng của thí sinh. Nếu thí sinh đến nhập học, trường sẽ gửi các em qua Trường dự bị Đại học TPHCM để đào tạo bồi dưỡng kiến thức 1 năm”. Tại Trường ĐH Sư phạm TPHCM, năm ngoái chỉ 10 thí sinh thuộc diện này đăng ký và nhập học nhưng năm nay lượng hồ sơ lên đến 200. Có huyện lên đến 80 hồ sơ đăng ký vào học ngành sư phạm.
Các trường ĐH thành viên của ĐH Quốc gia TPHCM, ĐH Công nghiệp thực phẩm TPHCM, lượng thí sinh đăng ký và trúng tuyển cũng tăng so với năm 2012.
Nguy cơ bỏ học
Có thể nói, việc Bộ GD-ĐT hiện thực hóa chính sách này trong tuyển sinh là nhằm thực hiện chủ trương của Chính phủ trong việc phát triển nguồn nhân lực cho địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và được xã hội đồng thuận. Tuy nhiên, điều mà các cơ sở đào tạo băn khoăn là vấn đề quy hoạch nhu cầu ngành nghề phát triển cho địa phương, sinh viên diện ưu tiên này ra trường sẽ về địa phương phục vụ hay để bơ vơ rồi dẫn đến hao tốn tiền của nhưng mục tiêu vẫn không đạt được. Ngoài ra, vấn đề học phí cũng là một nỗi lo của những sinh viên trúng tuyển.
ThS Tạ Quang Lâm, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Sư phạm TPHCM, cho rằng: “Vấn đề Bộ GD-ĐT cần tính đến đối với ngành sư phạm là phải có sự phân chia ra từng khu vực như Tây Nguyên, Tây Nam bộ, khu vực miền Trung… chứ không để thí sinh dồn vào quá đông như thế. Một huyện có tới 80 hồ sơ vào ngành sư phạm thì mai mốt ra trường sẽ giải quyết thế nào?”.
Nhìn một cách thấu đáo hơn, ThS Hứa Minh Tuấn phân tích: “Thứ nhất, việc tuyển chọn nên để các trường xét duyệt cân đối dựa theo ngành nghề, trình độ của thí sinh. Thứ hai, địa phương phải làm tốt khâu khảo sát, ngành nghề nào đang cần nhân lực để địa phương phát triển thì khuyến khích các em theo học ngành đó. Thứ ba, khi xét duyệt cho các em đi học phải có điều kiện ràng buộc: tốt nghiệp ra trường phải về địa phương làm việc”.
Theo PGS-TS Đỗ Văn Xê, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Cần Thơ, về công tác đào tạo một năm bổ sung kiến thức trường không ngại. Tuy nhiên, do Bộ GD-ĐT không tính những thí sinh tuyển thẳng vào chỉ tiêu tuyển sinh của trường nên buộc trường phải cân đối về mức học phí. Vì vậy, những thí sinh tuyển thẳng tại khu vực Tây Nam bộ phải đóng học phí cao gấp 1,5 lần so với những thí sinh bình thường (đóng học phí theo Nghị định 49). Ví dụ, nếu theo Nghị định 49, sinh viên học trường công lập đóng học phí 5 triệu đồng/năm thì những thí sinh tuyển thẳng phải đóng 7,5 triệu đồng.
Như vậy, chính sách đặc thù trong công tác tuyển sinh cho các địa phương (khu vực Tây Nguyên, Tây Bắc, Tây Nam bộ) là giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho những vùng kinh tế khó khăn. Song do chưa đồng bộ về giải pháp nên khi thực hiện chính sách này phát sinh những bất cập, trong đó rõ nhất là vấn đề kinh phí đào tạo nên người học dù vào đại học cũng đối diện với nguy cơ bỏ cuộc vì không kham nổi mức học phí cao hơn 1,5 lần so với quy định của nhà nước.
Theo Thanh Hùng, SGGP
